Rijtuig vijf bleek niet in de trein te zitten volgens de provodnitsja van rijtuig acht, maar we zouden succes hebben aan het eind van de trein. De rijtuigen ontbraken maar een spoorwegarbeider verzekerde mij en andere toeristen er van dat de rijtuigen naar Ulaan Bator en Beijing elk moment aan de horizon konden verrijzen. Niet veel later werden er twee groene rijtuigen en een bordeaux rode door een locomotief het station ingeduwd en aan de trein gekoppeld. We werden ontvangen door twee alleraardigste Mongoolse provodnitsja’sdie uitvoerig onze treintickets, paspoorten en natuurlijk de Mongoolse visaas bestudeerde voordat ze ons naar binnen lieten. We namen als eerste plaats in onze coupe en verwelkomde niet veel later een Nederlandse toerist en eentje uit Oostenrijk. Stiekem baalden we ’s avonds vertrokken uit Irkoetsk, niet dat we moeite hadden om te slapen in de trien, maar omdat we nu in het donker langs één van de mooiste stukken traject van de Trans-Siberische spoorlijn reden.
Als een nachttrein voor een lange tijd stilstaat wordt je van zelf wakker en krijg je een onweerstaanbare drang om uit het raam te kijken waar je bent. Uit het stoffige raam zag ik goederenwagens en veel mensen die druk in de weer waren met grote stukken bagage. Her end er liep een toerist zombieachtig op zoek naar koffie op het perron. Ik bleef gewoon liggen net als mijn vader die ook slaperig uit het raam keek en de andere reizigers die boven nog in een diepe slaap waren, we waren in Oelan-Oede. De plaats waar de Trans-Mongolische spoorlijn begint. Na een half uur vertrok de trein weer verder richting Mongolië en was het uitzicht veranderd van berkenbomen en moerassen naar een droge vallei waar zo nu en dan kleine nederzettingen van Russische houten huisjes met moestuintjes en een paar stuks vee voorbij kwamen. Langzaam aan kwamen de andere reisgenoten tot leven en al gauw was het tafeltje gevuld met aardappelpuree, brood, soep en koffie en een glas thee.
De ochtend werd voornamelijk kaartend door gebracht. Tijdens de behendigheidskaartspellen werd er voortdurend stilgestaan bij de schaars voorbij komende objecten. Na de nodige rondjes werd er verder gepraat over de reizen welk we gemaakt hebben. Onze coupé genoten waren “echte reizigers” welk met een afvinklijst de wereld overgingen om de topbestemmingen en reizen af te vinken. Thailand, Vietnam en Colombia waren ze beide al geweest en de Trans-Mongolië Express leek hun een goede volgende om af te vinken op de lijst. Net als wij waren zij niet de enige toeristen in dit rijtuig, het hele rijtuig was gevuld met mensen die Engels, Duits, Nederlands of Frans spraken. Sterker nog, sommige hadden we al gezien in de trein van Moskou naar Irkoetsk. Mijn vader erkende onze Nederlandse coupé genoot en wist zich te herinneren dat hij zijn teen lelijk hat gestoten ergens op een perron van een station van de vele langere halteringen. Tegen het middag uur hadden we een langere stop op een station, lang genoeg om de trein te verlaten voor frisse lucht en je benen te strekken.
De korte tijd op dit station besteedde ik om even snel naar de voorkant van de trein te lopen voor een foto van de locomotief. Voor de liefhebbers het ging om een 2TE10M, maar dan alleen de voorste helft van deze dubbele locomotief, hoe ze hem terug naar Oelan-Oede zouden krijgen blijft een openboek. Dat de grensplaats niet groot was bleek wel dat het merendeel van de rijtuigen doorgaand waren naar Mongolië of China, slechts twee van de vijf rijtuigen bleef in Rusland. Na een minuut of tien vertrok de trein weer uit Baraty en vervolgde zijn weg weer verder richting Naoeski aan de Russisch-Mongoolse grens. Aan de rechter kant verscheen het Goesinojemeer welk zo nu en dan verdween achter de horizon omdat d oever verder kwam te liggen van de spoorlijn. Nadat we het Goesinojemeer achter ons gelaten hadden werden we weer omringd door dor steppe land met aan de horizon heuvels bedenkt met dor geworden gras. Zo nu en dan onderbroken door een spoorwegemplacement met een dorpje waar we slechts een enkele minuut halteerde.
De trein vervolgde zijn weg langs de rivier de Selenga wat we zo nu en dan overstaken. Niet heel veel alter halteerden we op een stationnetje en tot grote opwinding wist een coupé genoot ons te vertellen hoe dit station hete. Na een kleine show met vragen of wij het wisten, wist hij ons te vertellen dat dat station 5822 kilometer was. Hoe hij het in het Russisch moest uitspreken bleef de grote vraag. Wat we wel wisten, althans we hadden het vermoeden, dat we 5822 kilometer van Moskou waren verwijderd en daarmee ver over de helft waren van deze reis naar Beijing. De verveling sloeg een beetje toe, er werd niet meer gekaard of gesproken. Er werd naar buiten gestaard, met en zonder mp3 speler, een film gekeken op een laptopje of verder gelezen in de Grote Spoorwegcarrousel van Paul Theroux. Langzaam merkte je dat de medereizigers onrustig werden en snakte naar wat frisse lucht en de mogelijkheid om de benen te strekken. In het Mongoolse rijtuig hing wel een tabel met tijden, maar die reduceerde het Russische traject slechts tot drie stations. Naoeski, Oelan-Oede en Irkoetsk. De tussenliggende stations waren onbekend, in tegenstelling tot Mongolië.
Omdat we niet wisten hoelang we in Dzhida stilstonden vroeg Russisch sprekende Duitser aan de Mongoolse provodnitjs hoelang we hier hadden, en in Dzhida stond de trein vijftien minuten op het station. Genoeg tijd om snel het stationsplein over te steken naar een klein supermarktje. Ik vroeg mijn vader wat hij nodig had. Aangezien we nog soep hadden haalde ik een brood voorbij de soep en vulde dit aan met twee flessen bronwater. Bij binnen trede van het winkeltje werd de verkoopster gewekt door het deurbelletje en kwam licht slaperig achter de toonbank tevoorschijn. Ik bestelde mijn producten en besloot nog wat blesjes bier mee te nemen, alleen wist ik niet meer het verschil tussen svetloje en temnoje en besloot maar om de temnoje zonder te weten dat het om donker bier ging. Tijdens het afrekenen vulde het winkeltje zich steeds meer met toeristen die ook de nodige producten aanschaften voor hun verdere treinreis. Nadat ik de winkel uit was gekomen had ik het idee dat achter onze trein een grote brand gaande was, de lucht werd gevuld met een dikke zwarte rookpluim welk zich achter de trein voort bewoog. Enkele seconde later merkte ik op dat het om een passerende goederentrein ging op zijn weg verder Rusland in.
Na een klein uurtje bereikten we het grensstadje Naoeshki. Een groot opstelterrein met diverse goederentreinen versperde het zicht op de kleine houten en bakstenen huisjes met golfplaat en asbest daken. Iedereen was opgetogen dat we dit station bereikte en de spanning nam toe over de aanstaande grenscontrole. We wisten dat we over een uur of vier zouden vertrekken naar Mongolië maar wanneer de Russisch grenscontrole zou beginnen bleef een raadsel. Vanuit de Russisch sprekende Duitser bleek het dat we ongeveer twee uur voor vertrek in onze coupés moesten plaats nemen. Zonder voor aankondiging liep iedereen het station uit om zich te verbazen over het grote contrast tussen het zeer netjes aangelegde station en het stoffige dorp Naoeskij. Vreemd genoeg liep iedereen naar het zelfde krakkemikkige bakstenen gebouwtje. Blijkbaar was dit gebouwtje een kantine met simpele gerechten en binnen de kortste keren was de borshtj en de salades uitverkocht en moesten de late binnen druipers het doen met Stella Artois. Na de maaltijd liepen we weer terug naar het station, er was toch immers niet veel te zien in dit stoffig dorp.
Inmiddels was er naast het station een groepje bewoners gearriveerd om vanuit de kofferbak de nodige eigen gemaakte producten te verkopen. Ik kocht wat fruit en een fles huisgemaakte kvas om de resterende tijd door te brengen op et station van Naoeskhi. Inmiddels stond onze trein op het perron met een locomotief, M62 voor de liefhebbers, van de Mongoolse spoorwegen. In de trein was het te warm om de tijd door te brengen en zochten we de koelte op in de betegelde stationshal van Naoeshki. Tegen de tijd dat we verwachte dat de grenscontrole plaats ging vinden stapten we de trein binnen en bleven, ondanks de hitte, rustig wachten tot de controle begon. Een paar coupés verder op raakte een Nederlandse jongen licht in paniek nadat hij ontdekte dat zijn migratiekaart niet meer in zijn paspoort zat. Uit eindelijk bleek dit geen probleem voor hem op te leveren toen we na een uur onze paspoorten weer terug kregen.
Nadat de trein Naoeskhi had verlaten keek iedereen gespannen uit het raam wanneer we daadwerkelijk de Mongoolse grens over gingen. Die spanning werd onderbroken door de formaliteiten die we onderweg dienden te regelen. We kregen formulieren uitgereikt met daarop vragen met wat we mee hadden. Er was slechts één probleem, er waren slechts twee formulieren in het Engels, een wat groter aantal in het Russisch en de meesten moesten het met een Mongoolse variant doen. Uit eindelijk hielp de Russisch sprekende Duitser iedereen met een Russisch formulier en de Engelse varianten gingen het rijtuig door om aan de hand daarmee de Mongools in te vullen. Ondertussen vulde het rijtuig met kookgeuren die uit het compartiment van de provodnitsj’s kwamen, zij waren inmiddels hun avond maaltijd aan het koken, met aardappelen en vlees, terwijl de toeristen hun in Rusland gekochte noedels klaarmaakte. Terwijl de maaltijden werden bereidt keken veel toeristen reikhalzend uit naar de grens en toen die gepasseerd was werd er reikhalzend uit gekeken naar de eerste ger. Na een tijdje bereikten we een klein stationnetje voor een korte stop. Een groep mannen in uniform en grote petten klommen de trein binnen welk zodra de trein weer vertrok de paspoorten en de formulieren kwamen innemen. Nadat ze langs geweest waren moesten alle gordijnen dicht.
Op het station van Sühbataar stapten ze de trein uit en begaven de ambtenaren zich naar en zijingang van het station. Na ongeveer een uur in de hitte gewacht te hebben in het rijtuig op een spoor achter op het rangeerterrein, kwamen de ambtenaren terug met een gestempeld paspoort en mochten we de gordijnen openen en het rijtuig uit. Met velen anderen begaven zochten we een weg over het spoor richting het perron om veelvuldig aangesproken te worden door mensen met calculators en Mongools tugrik, de lokale munt. Nadat iedereen de valuta had gepind verdwenen de calculators teleurgesteld van het station. Niet alleen de valutahandelaren verdwenen, onze trein was niet meer te vinden op het rangeerterrein. Een groepje Nederlandse studenten moesten ontzettend grinneken omdat een reisgenoot van hun nog in de trein lag te slapen.
Nadat een binnenlandse trein het station van Sühbataar binnen was gelopen verschenen onze rijtuigen aan de horizon om achter de binnenlandse trein gekoppeld te worden. De achtergebleven schone slaper kon de grap van zijn vrienden niet waarderen, hij hadt het idee dat zij mogelijk in een andere trein verder naar Ulaan Bator te zijn gereisd. Na een half uur kregen we de uitnodiging om weer in te stappen en verder te reizen richting Ulaan Bator. Na vertrek verdween de zon algauw achter de heuvels en trad de nacht in. Ik dronk nog een te warm Pools donker biertje en verwonderde me over hoe donker een nacht echt is, nu moet ik wel toegeven dat er die avond flink veel regenwolken in de lucht hingen.