[Mongolië 2013] Met klagende Duitse toeristen de Chinese grens over [Ulan Bataar – Datong]

Na het ontbijt werden we door een chauffeur opgehaald die ons naar het station van Ulan Bataar. Daar stond de trein naar Beijing al klaar op het station. Grote donker groene rijtuigen van de Chinese spoorwegen werden druk bestegen door voornamelijk Chinese mensen en westerse toeristen. Ik besloot nog even snel naar de voorkant van de trein te lopen voor de een foto van de locomotief, of eigenlijk locomotieven. Het gerucht gaat dat de Mongoolse spoorwegen altijd twee locomotieven inzet waarvan de tweede als een reserve locomotief dient. Mij lijkt dit overdreven omdat de Trans-Mongoolse spoorlijn vrij bochtige hellingen kent en treinen hier niet goed mee overweg kunnen. Voor onze trein stond één locomotief bestaande uit twee delen, helaas bleek de locomotief een recent exemplaar van het Amerikaanse General Electric te zijn wat natuurlijk de foto’s een stuk minder authentiek maakt.

IMG_7120

Onze Chinese provodniks spraken amper Engels of Russisch maar hadden blijkbaar geen enige moeite met onze Mongoolse treintickets. Nadat we onze bagage hadden weggestopt verschenen er twee onhandige Duitse bejaarden voor de deur en rezen gelijk de vragen op of ze wel de juiste coupé hadden en er ontstond een typische discussie die alleen een Duits bejaarde echtpaar kan voeren. Het bleek toch dat we met dit echtpaar de coupé moesten delen en tot overmaat van ramp hoorden ze bij een grotere groep Duitse bejaarden die maar al te graag gingen klagen over de kwaliteit van de trein, het hotel en het ontbijt in het hotel.

IMG_7121

Stipt op tijd vertrok de trein uit Ulan Bataar. Het spoorweg museum, het triest uitziende pretpark en vele troosteloze flats en omheinde gers gleden achter de ramen voorbij. Doordat het bewolkt weer was leek Ulan Bataar en de omgeving ontzettend troosteloos. Terwijl dit allemaal voorbij kwam hoorde ik op de achtergrond het Duitse echtpaar tegen mijn vader klagen over hun verblijf in Ulan Bataar. Hotel was niet goed, ontbijt was karig, de stad was vies, de stad was niet mooi, het verkeer was gevaarlijk, er liepen vage mensen door Ulan Bataar, de excursies waren niet interessant, etc, etc.

IMG_7127
IMG_7135

Na enige tijd kwam het prachtige groene Mongoolse heuvellandschap tot zijn recht onder een blauwe hemel met zon. Het grauwe Ulan Bataar was ingeruild door een idyllisch groene valleien met gras, vee, een rivier, bomen en een trein die langs de heuvel randen zijn bochtige traject omhoog en naar de Chinese grens volgt. Dat mensen op fleuren van zon was duidelijk te merken bij het Duits echtpaar. Het geklaag maakte langzaam plaats voor opwinding van de natuurschoon rondom Ulan Bataar.

IMG_7148
IMG_7149

De trein vorderde verder naar het zuiden en na verloop van tijd nam het heuvel landschap af en begon het landschap te vlakken. Groepjes van ger tenten staken fel af vanuit het frisse groene landschap. De zon kwam hoger te staan en in de coupé begon de temperatuur op te lopen. De Chinese spoorwegen hadden met de hitte in Mongolië rekening gehouden en alle coupes van de rijtuigen uitgerust met een vrij irritant ventilatortje. Omdat alle de slaapplaatsen verdeeld zijn als twee stapelbedden heeft de ontwerper verzonnen dat de ventilator niet alleen zich horizontaal verplaatst maar ook verticaal, en dan bij voorkeur in een rondje. Met een achtbaanachtige ratel klom de ventilator omhoog om aan de andere kant met een daverende klap naar de laagste positie te vallen.  De eerste keer schrokken we ons rot en dachten dat het ventilatortje op het tafelde neer zou komen maar na een aantal keer de cyclus aandachtig aanschouwd te hebben accepteerde we het als een extra ritme bovenop de ritme van de rijdende trein.

IMG_7153

De Trans-Mongoolse spoorlijn bestaat hoofdzakelijk uit enkel spoor welk voor een spoorlijn recent is aangelegd. De bouw van de Trans-Mongoolse spoorlijn is begonnen 1947 en heeft Ulan Bataar bereikt in 1950, wat de Stalin verheerlijking kan verklaren op de locomotief in het spoorwegmuseum. In 1955 was Ulan Bataar verbonden met China. De route volgt hoofdzakelijk een oude karavaanroute tussen China en Rusland. Waarom de spoorlijn als enkel spoor is aangelegt blijft gissen. Is het de geografie, de economische situatie van Mongolië en/of die van de Sowjet-Unië. Vergeet niet dat in de jaren vijftig Mongolië voornamelijk afhankelijk was van de Sowjet-Unië, welk in die tijd nog in wederopbouw was van de vernietigende veldslagen uit de Tweede Wereld Oorlog. Vergeet niet dat steden als Minsk, Kiev, Kharkov en Stalingrad tot de grond toe waren afgebrand en vanuit niets opnieuw werden opgebouwd of dit mee speelde in schaarste aan bouwmaterialen en mankracht blijft voor mij gissen. Wel is er rekening gehouden met het passeren van treinen die noordwaarts en zuidwaarts rijden. Zo stonden we een kwartiertje stil in een plaats. Maar of dit een plaats was is dan weer een andere vraag. Het stationnetje droeg in ieder geval de naam Tsjoeluut (Чулуут).  Het stationnetje werd door een hand vol bakstenen gebouwen omringd en ik vermoed dat het gebouwen zijn van diverse civiele diensten van de Mongoolse overheid die de aanwezigheid van het station gebruiken om poststukken en pakketten naar Ulan Bataar te sturen en te ontvangen. We stonden op dit kleine stationnetje een klein kwartiertje en wachtte op een noordwaartse trein. Klein detail, de stationschef was een vrouw. In Mongolië is de feminisering verder gevorderd dan in west Europa en dat zou wel eens in het socialisme kunnen liggen maar ik vermoed voornamelijk dat het harde nomaden bestaan hier de kern van kan zijn.

IMG_7226
IMG_7266

Al na vier uur waren mijn vader en ik de Duitse toeristen even zat en maakten we een expeditie naar het Chinese restauratierijtuig in de trein. De keuken was gesloten maar we konden wel een kopje koffie en thee krijgen in mooie gedecoreerde glazen. Terwijl we de consumpties nuttigden keken we onze ogen uit in het restauratierijtuig. Het interieur bestond uit prachtig houdsnijwerk en tussen de ramen hingen uit hout gehouwen hertenkopen met prachtige geweien. De pilaar op de bar was omcirkeld met een prachtig uit hout gesneden draak, dit tafereel deed mij denken aan treurige warme Chinees-Indische restaurants in een regenachtige November zondag rond Stadskanaal. De uitbater ontdekte dat wij geen suikerklontjes hadden ontvangen en met een overdreven Chinese vriendelijkheid bracht hij ons een uit Rusland afkomstig doosje suikerklontjes te brengen. Achteruitlopend met buiggebaren ging hij weer terug naar zijn bar en keuken. Ondertussen begon het landschap steeds droger te worden en kwam de Gobi woestijn dichterbij.

IMG_7227
IMG_7230

Tegen iets voor twaalven verschenen er achter het raam allemaal bouwactiviteiten en bakstenen gebouwen, flets en daartussen geplaatste ger tenten. Dat deze plaats wat groter was dan de voorgaande bleek wel toen er her en der allerlei sporen opdoken met daarop locomotieven en wagens om kolen te vervoeren. We stopten op het station van het plaatsje Tsjojp (Чойр), geen idee of ik dit goed translitereer omdat ik dit vanuit het Russisch doe en niet vanuit het Mongools. We hadden een goede twintig minuten de tijd om onze benen te strekken en frisse lucht in onze longen te laten lopen. Op het perron herkende we mensen waarmee we in de trein tussen Moskou en Irkoetsk hadden gezeten, of ze ons ook herkende weet ik niet. Ondanks dat ze Nederlands waren gingen hun gesprekken niet voer toeristen die ze herkenden op het station van Tsjojp van het perron in laten we zeggen Perm. Ik kocht een fles koud water en een paar versnaperingen bij een vrouw met een winkelwagentje, met peuter in het peuterzitje. Toen ik in de trein zat, en het perron leeg was, zag ik haar tevreden de tugriks tellen die ze had verdient aan de gretige toeristen die bij haar water, versnaperingen en toilet papier kochten. Toen de trein vertrok merkte ik op dat het stations gebouw er als een soort van te zoet gebakje uitzag.

IMG_7272
IMG_7279
IMG_7286
IMG_7289

Na Tsjojp begon de Gobi woestijn pas echt. Steeds meer gras verruilde de plaats in voor zand en niet alleen het zand nam toe maar ook het geklaag van de Duitsers. Ze verbaasde zich er over dat mijn vader en ik gewoon uit durfde te stappen in Tsjojp en vroegen aan ons of we niet bang waren om de trein te missen. Nadat we vertelde dat we deze reis in Moskou zijn begonnen kwam het bij hun door dat we er wat ervaring mee hadden en natuurlijk waren we wat jonger en kwamen nou eenmaal de trein makkelijker uit en in. Maar goed, deze wijsheid leverde weer genoeg geklaag op want hun groep begon in Irkoetsk. Aeroflot vonden ze een prima maatschappij, mits het niet binnen Rusland was. Want de reis Duitsland – Moskou was beduidend beter dan Moskou – Irkoetsk en het geklaag hield niet op bij de binnenlandse Russische vluchten. Uiteraard werd het hele gebeuren in Irkoetsk bekritiseerd en je vroeg je af of er wel iets goed was geregeld op die reis. Ik liet mijn vader hiervoor de psychologische hulp aanbieden terwijl ik op het gangpad naar de Gobi woestijn ging kijken en er al snel achter kwam dat je er ontzettend prima auto foto’s kon maken. Van die typische dat de auto in een lege wereld rijdt.

IMG_7348
IMG_7357
IMG_7373

Midden in de Gobi woestijn was het weer tijd om even te stoppen, nou ja even. We hadden 37 minuten de tijd om onze benen te strekken en eventueel wat te drinken en te eten te kopen. Toeristen namen gretig de bevroren flessen bronwater uit de Alpen af. Het vervelede van een bevroren fles water is dat je niet gelijk je dorst kan lessen. Niet alleen het water wat ze verkochten was bevroren, ook de repen Alpenchocolade kwamen uit de vriezer. Het perron werd gevuld door, uiteraard, allemaal toeristen die uit de Chinese rijtuigen kwamen n enkele van deze toeristen heb ik al eens ergens gezien in Europees Rusland vijfduizend kilometer terug.  De Duitse taal was de grote afwezigheid want uit angst om de trein te missen, of de moeilijke acrobatische handelingen voor bejaarden om de trein in en uit te komen, bleven ze binnen. Hoe ze aan voedsel en water kwamen bleef mij een raadsel. De komende vier uur tot het volgende station en de grens bleef het geklaag aanhouden en ze konden zelfs al klagen over activiteiten die in de toekomst lagen. Zou de Peking Eend lekker zijn, is het hotel in Beijing wel goed, zou de gids in Shanghai goed kunnen vertellen, zou d terug vlucht goed geregeld zijn en weinig turbulentie onderweg. Ik ging maar op de gang staan om te genieten van de grote leegte van de Gobi woestijn en zo nu en dan een foto te maken.

IMG_7397
IMG_7409
IMG_7452

We hadden ons voorbereid op een maaltijd als de treinritten die we hiervoor hadden gemaakt. Noedels, soep en brood dronken we weg met warm geworden bier met de naam Golden Gobi. De Duitsers hadden zich minder voorbereid en hadden vanuit de organisatie soep, noedels en de broodjes van de ontbijt buffet van het hotel.  Met een luid getoeter arriveerden we in Zamyn-Üüd, de grens plaats. Gedurende de anderhalf uur durende stationnement werd er druk gerangeerd met de binnenlandse rijtuigen die mee liepen in de trein en naar het juiste spoor gebracht voor de trein van Beijing naar Ulan Bataar. Tijd om de trein uit te stappen hadden we niet. De grens controle vond gelijk plaats en we waren wederom ons paspoort weer eventjes kwijt, tot lichte paniek bij de Duitsers. Het wachtte duurde lang en omdat de stoomvoorziening in het rijtuig op een spaar stand overschakelde en ons ventilatortje stil kwam te staan, wat de hitte deed toenemen en het beklag van de Duitsers ook. Ik ging maar in het gang pad staan om bij het raampje frisse lucht te kunnen krijgen en te kijken naar de woestijn, de stad, het station en de donker wordende lucht. Een afkoelende woestijn lucht verspreid een heerlijke geur. We kregen onze paspoorten terug en de trein reed het station uit richting de grens met China. In de douane depots stonden diverse grote mijnbouw machines te wachten op inklaring in Mongolië. Midden in de woestijn tussen Zamyn-Üüd en Erenhot, de daadwerkelijke grens tussen Mongolië en China. Terwijl de trein stilstond en de lucht donkerder werd zochten militairen met zaklampen naar mogelijke verstekelingen die illegaal Mongolië wouden verruilen voor China. Na en paar minuten schijnen en zoeken vonden ze niemand onder de trein en onder militair saluut reed de trein van Mongolië naar China.

In China reden we een spookachtig oranje verlicht terrein op. Links en rechts tonden diverse locomotieven en wagons te wachten op verdere transport richting China of Mongolië, containers van de diverse grote bedrijven zorgen voor een mooie omheining. We arriveerde langs een perron en een groep Chinese grensbeambten stonden klaar om onze paspoorten in te nemen ter controle. Nadat een Chinees, die met zwaar Amerikaans accent Engels sprak, onze paspoorten had ingenomen en de nodige reizigers al wakker had moeten maken, verdween de trein richting een grote grijsbakstenen loods. In deze loods werden de draaistellen van de rijtuigen aangepast van Russisch Breedspoor naar normaalspoor. Voor deze handeling worden de draaistellen, de wielen aan de einde van de rijtuigen, los gemaakt. Daarna wordt het rijtuig opgetild door gigantische mechanische krikken om de draaistellen van Russische breedte er onder uit te trekken en de Chinese, dus normaalspoor, draaistellen er onder te trekken. Omdat dit fascinerende tafereel onder ons rijtuig bevond en dit moeilijk te zien is uit het raam stond iedereen zich te verdringen bij de kleine raampjes van de deuren tussen de rijtuigen. Als de draaistellen vervangen zijn werd de trein gerangeerd naar een perron aan de andere kant, daar stonden bekende gezichten onder de autoritaire petten op ons te wachten om onze paspoorten terug te geven. We konden de trein uit om naar het (hurk)toilet te gaan en als we het konden betalen de nodige producten in een chaotische supermarkt kopen.

IMG_7460
IMG_7465
IMG_7468

[Mongolië 2013] Duiven, Ghenghis Khan en een radiografische spin[Ulan Bataar]

Die nacht moest ik er uit om naar het toilet te gaan. Het was volle maan en onbewolkt. Tot mijn geluk kon ik in de holst van de nacht zonder kunstmatige verlichting het toilet vinden, binnen moest ik dan weer wel de zaklamp gebruiken. Op de terug weg liep ik even naar de rand van de camping en keek ik over de door maanlicht verlichte steppe.  Het maanlicht verlichte het zo goed dat ik in de verte witte ger tenten kon onderscheiden en de gleuven op de heuvels. Ik sloot de deur van de ger weer achter me dicht en vond het een privilege om veilig te kunnen slapen zonder de deur op slot te doen. Op het platteland in Mongolië heb ik de mensen als vriendelijk en eerlijk ervaren en zo goed zelfs dat ik mijn telefoon aan een wild vreemde mee gaf om het op te laden, hij had immers een zonnecollector en regelde zonder betaling vaker oplaad services voor de gasten van Bert zijn camping.

IMG_7046

Een uur na het ontbijt werden we opgehaald door Gandalf. Met het karretje en een witte pony bracht hij ons weer richting het hotel. De rivier was een minder groot obstakel als op de heen weg, het had immers twee dagen niet geregend. Toch voelde ik en soort lichte vorm van jaloezië naar de mensen die ik zag rijden in een UAZ 452. Ergens diep van binnen verlangde ik naar een stuk Sowjet comfort in plaats van dit karretje.  Wachtend op de parkeerplaats van het hotel legde Gandalf uit hoe je een Mongoliër van een Chinees herkend, niet alleen aan hun gezicht maar ook aan hoe ze lopen. Met overdreven stappen maakte hij een stereotype van de Chinees. Toen de chauffeur arriveerde namen we afscheid van Gandalf en stapte mijn vader, de vrouw uit Eupen en ik in de auto. Terwijl mijn vader achter in een gesprek voerde met de vrouw uit Eupen keek ik naar buiten naar het Mongoolse landschap. We werden opgehouden door kuddes paarden en runderen langs en op de weg en moesten soms over een modderpad een omleiding volgen om voorbij wegwerkzaamheden te komen.

IMG_7058
IMG_7061
IMG_7062

De dichtheid van de ger tenten namen toe en meer modderwegen kwamen vanuit de heuvels. Duidelijk was dat we de grote stad Ulan Bataar naardere. De Mongoolse autoriteiten hebben besloten om elk inkomende auto tol te vragen voordat ze de stad binnen mogen rijden. Duidelijk is dat de Mongoolse autoriteiten niet op nascholing zijn gegaan naar Frankrijk want onze chauffeur kende als geen één de zwak heden van deze tolpoortjes. Zodra we voor aan in de rij stonden kwam een Mongoolse vrouw op onze auto af om de verontschuldigde bedrag te innen. Met een voorzichtigheid zorgde onze chauffeur er voor dat er langzaam ruimte ontstond tussen ons en de voorganger.  Nadat hij de vrouw het geld “overhandigde” gaf hij een stoot gas en met een lach van oor tot oor liet hij de biljetten zien die hij haar verschuldigd zou zijn en stopte ze weg in het middenconsole, ondertussen hoorde ik door de openruiten en zag de vrouw vloeken en tieren in de achteruitkijkspiegel.  Hoe verder we Ulan Bataar binnen reden hoe groter de chaos werd. De bebouwing nam in kwaliteit toe maar de weg stond muurvast met verkeer, en aan de houding van de deelnemers gaat het ook niet veranderen. Plotseling trapte de chauffeur flink op de rem want vanuit het niets dook er een bus op van rechts, en die bus zou hoe dan ook de schaarse ruimte tussen ons en de voorganger gebruiken om stil te gaan staan voor de vrachtwagen, beladen met losstaande paarden in de laadbak, die weer geblokkeerd werd door een vrachtwagen, beladen met losse zaken graan, die onze voorganger blokkeerde. Als de puzzel Rushhour ergens op gebasseerd is dan is het wel het verkeer in Ulan Bataar buiten de spits.

IMG_7082

We werden keurig zonder kleerscheuren en blikschade afgeleverd bij ons appartement. We konden er inchecken en de vrouw uit Eupen ging te voet verder naar haar kennissen in Ulan Bataar waar ze zou blijven overnachten.  Ik meende dat Mongolië geen verloop nodig had voor de stekkers en de Lonely Planet adviseerde die alleen voor Britten en Amerikanen. Maar met het doordrukken van de stekker kon ik toch mijn batterijen voor mijn camera opladen. Die middag ging ik met mijn vader Ulan Bataar in. Zonder enige kennis gingen we op pad en namen een late lunch bij een Koreaans restaurant waar we voor het eerst geconfronteerd werden met het eten met stokje, we bekeken het Beatles monument (Waarom staat dat hier) en kochten souvenirs in het Nationale Warenhuis. Het Nationale Warenhuis had een hele verdieping gewijd aan souvenirs op de bovenste verdieping. Leer producten met afbeeldingen van Genghis Khan, Kashmir sjaals, theemutsen in de vorm van  een ger (Helaas niet gekocht), t-shirts, en de bekende magneetjes. Helaas kon ik van de boek afdeling de Engelstalige selectie over de hoogtij dagen van het Mongoolse Rijk, Genghis Khan en de Communistische Periode niet meenemen qua gewicht en volume.

Die avond bleef de vrouw uit Eupen slapen, zij had immers haar bagage in ons appartement achter gelaten en haar Mongoolse kennissen waren zonder bericht niet thuis en hebben haar in d steek gelaten. Op de weg naar ons toe werd ze achtervolgd en durfde ze niet meer naar buiten. Ze bleef slapen in de hal op haar slaapmatje zonder probleem achter af van de huisbaas.

IMG_7069

De volgende ochtend stond er een stadstour met een gids op het programma. De vrouw uit Eupen had weer een camping op het platteland gevonden en was daar heen vertrokken per bus. Wij werden opgehaald door een vrouwelijke gids en chauffeuse die ons Ulan Bataar gingen laten zien. Met de nodige handgebaren en binnensmonds gevloek baande de chauffeuse een weg door het chaotisch verkeer van Ulan Bataar. Op een gegeven moment sloeg ze een nauwe steeg in en behendig manoeuvreerde ze de auto met hoge snelheid tussen de stapels bronwater, frisdrankflessen mensen en paarden door. Over de schuttingen en de ger tenten heen zag ik in de verte het Gandanklooster opdoemen.  Op de parkeerplaats werd de auto geparkeerd en wij met de gids gingen het klooster in. Het klooster werd druk bezocht door toeristen in groepen, solo of met een privé gids. Naast de hoeveelheid toeristen stikte het van de duiven.  We kregen wat basis informatie en keken hoe jonge jongens hun traject aflegde om Boeddhistisch Monnik te worden wat wonderbaarlijk met grote interesse en vreugde door menig toerist werd bekeken. In hoe verre die jonge jongens vrijwillig hun leven gaan leiden als een monnik is discutabel. Tot overmaat van ramp gingen de toeristen ook nog even langs de gebedsrollen lopen om ze te laten draaien, natuurlijk lieten ze tijdens deze bezigheid uitgebreid fotograferen. Ik weigerde dit op principiële redenen. De toeristen deden dit als een culturele ervaring in een ver land, maar zouden ze bij een bezoek aan een kerkje in Griekenland of Spanje ook een kaarsje opsteken?

IMG_7077

Na het klooster werden we naar het Nationaal Museum gereden voor een rondleiding van onze gids.  We liepen langs oude opgravingen van gereedschappen en replica’s van diverse traditionele kostuums voor diverse sociale gelegenheden en kregen uitleg over hoe een huwelijk werd voltroken en hoe ouders invloed hadden op de partner van hun kind. Voorbeelden van bruidsschatten en waar mensen mee werden begraven kwamen uitvoerig aan bod. Na het bekijken van de wapens de harnas stukken was de tour door het museum klaar en staken we de weg over om het centrale plein te bekijken. Op het Sukhbataar plein kregen we een opsomming van de gebouwen om ons heen, welk deels in Socialistisch classicisme waren opgetrokken. Na dat we op de gebouwen gewezen waren was de tour ten einde en kregen we de vraag wat onze plannen verder waren. De gids waarschuwde ons nog voor de zakkenrollerij en overvallen op buitenlanders in Ulan Bataar en dat haar aanwezigheid hier in een dempend effect zou hebben.

IMG_7079
IMG_7085

Die rest van de middag spendeerde we in het spoorwegmuseum van Ulan Bataar, een omheinde tuin met diverse stoom- en diesellocomotieven welk in het verleden door Mongolië hebben gereden. Grote rode sterren, het gele vliegende paard en zelfs Stalin. Toen we naar het museum liepen kwam er een auto langzaam naast ons rijden en vroeg waar we vandaan kwamen. Toen hij wist dat we uit Nederland kwamen zei hij “Goede dag” en reed weer snel verder. De locomotieven stonden met hun voorkant opgesteld richting de weg en zijn goed te zien vanaf het trottoir. Arbeiders waren druk bezig met het onderhoud van de paden in de muur die de treinen scheidde van het trottoir ontbrak deels en niemand die het erg vond dat wij hier langs nar binnen glipte. Rustig konden we de locomotieven bekijken en fotograferen en natuurlijk werden er twee treinen op de film gezet.

Trans Mongolian Express 2013 - Ulan Bator Railway Museum CU-116

Na het museum wandelde we richting het station om vervolgens weer het centrum van Ulan Bataar te gaan ontdekken. Grauw Sowjet beton werd afgewisseld met wilde reclame en op de rechter rijbaan reden oude trolleybussen door links ingehaald te worden met uit Japan geïmporteerde SUV’s en middenklassers met het stuur aan de linker kant. In de buurt van het Sukhbataar plein werden we door een man aan gesproken. Hij vroeg waar we op vandaan kwamen en wegens een rood stoplicht konden we niet bij hem weglopen. Nadat we hem vertelde dat we uit Nederland kwamen vroeg hij beleefd aan ons of we nog munten hadden met Beatrix er op. Hij verzamelde immers diverse munten vanuit alle landen die de wereld rijk is. Nadat wij vertelden dat door de Duitse overwicht in Euro munten wij niet beschikte over munten met Beatrix werd zijn interesse zonder more veranderd in munten met Duitse symbolen. Door het groene licht raakten we deze creatieve bedelaar kwijt.

IMG_7113

Die avond aten we bij een Mongools restaurant en bestelden we een schotel met veel vlees, vlees van verschillende dieren die traditioneel in Mongolië werden gehouden. Op tafel verscheen een vleesplankje met schaap, rund, geit en paard, voor ieder lag er twee stuks gebraden vlees per dier op de plank. Dit verscheen nadat wij een soepje hadden gegeten met orgaanvlees en aardappel. Die avond liepen we terug naar ons appartement en in de straat van ons appartement zat een man verveeld voorzag uit te kijken met een afstandsbediening met een grote antenne. Zot mijn grote verbazing moest ik een grote stap zetten over een grote radiografisch bestuurbare spin welk voer de parkeerplaats van ons appartement bewoog.

IMG_7115

[Mongolië 2013] Heey, biertje!? Maar dan wel natuurlijk gekoeld [Terelj National Park – deel 2]

Ik werd wakker door de kou die door de kieren rondom de schoorsteen de ger binnen kroop. Het hout was uitgebrand en de schijnbaar grote hitte in de ger was verdwenen. Dat het heet was bleek uit het feit dat ik de dekens van me af had gedaan in mijn slaap. Ik trok de dekens weer over me heen en sliep tot dat ik wakker werd door een geluid naast mij. Ik werd langzaam wakker en probeerde te achter halen waak ik wakker van. Er kwam al licht door de kieren rond de deur en de schoorsteen.  Het geluid bleef door gaan en kon niet achter halen wat het zou kunnen zijn. Toen ik toch maar eens opstand om te kijken wat het was ontdekte ik dat er naast de ger een koe aan het grazen was.

IMG_7020

Die ochtend hadden we een ritje te paard op het programma staan. We kregen te horen dat onze gids om tien uur klaar zou staan met de paarden bij de poort. Maar eerst stond het ontbijt klaar met thee, koffie, brood van germanbakery.mn en iets wat op kaas moest lijken. Na het ontbijt las ik de laatste pagina’s van De Grote Spoorwegcarrousel van Paul Theroux. Tegen tienen kwam het kleine Mongoolse vrouwtje ons halen en bij de poort stond onze gis al klaar met cowboyhoed, lerenjasje en met een sigaretje in de mond spanden hij nog een laatste keer de zadels aan de paarden vast. We stegen op en zette koers richting de steppe, althans richting het westen. Langzaam achter ons verdwenen de ger tenten van de verschillende families die rond de camping van Bert leefden. De leegte van de steppe gaf het idee dat je niet of nauwelijks vooruit kwam. Het oneindige tussen de paarden oren en de langzaam verdwijnende ger tenten achter je hadden iets weg van het weg varen uit een zeehaven. Om de zoveel tijd keek ik over mijn schouder en uiteindelijk waren de ger tenten uit het zicht verdwenen. Door de leegte gaf ook de illusie dat je niet steeg of daalde, alleen de spier aanspanningen van het paard en haar pas deed je hier aan herinneren en daarmee kon ik bepalen hoe ik op het paard diende te zitten, althans wat ze me in Nederland hadden aangeleerd want onze gids bleef naar mijn inschatting gewoon onderuitgezakt zitten met zijn sigaretje.

IMG_7006

We arriveerden bij een hoop stenen versiert met gekleurde linten, een zogenaamde ovoo. Als traditie reden we drie rondjes met de klok mee om dit monument om de geesten van de heuvels te eren en gerust te stellen. Toen we wegreden bij de ovoo kwam er een man op een oude Russische motorfiets aan gereden. De motor naderde ons, in tegenstelling tot Nederland, voorzichtig en een klein gesprekje ontstond er tussen de motorrijder en onze gids er werd nog een sigaretje uitgedeeld en wij vervolgden onze weg in de richting waar we vandaan kwamen. We stapten niet direct terug naar de camping maar makten nog een mooi omweggetje langs het riviertje. Hoe dichter we bij het riviertje kwamen hoe meer de vegetatie toenam. Bomen en struiken groeiden weelderig langs de oevers van het stromende riviertje en vlinders en bijen vlogen van bloem naar bloem. Na wat takken ontweken te hebben door diep te bukken bereikten we het stromende riviertje. De omgeving had iets van een Western film, de rust, de brandende zon, de paarden, kale heuveltoppen om ons heen en een riviertje wat we wilde doorwaadden, de eenzaamheid in het landschap en uiteraard onze als cowboy uitgedoste gids. Omdat dat wij niet gekleed waren als Clint Eastwood gaat de vergelijking met l buono, il brutto, il cattivo helaas niet op.

IMG_7005
IMG_7048

Na ongeveer een tochtje van anderhalf uur arriveerden we weer terug bij de camping en bedankte onze gids voor zijn tijd en het tochtje. Hij kreeg de nodige tugriks toegestopt en vertrok met de paarden weer de steppe op. Wij volgden zijn plan en liepen ook de steppe op maar niet in zijn voetsporen. We wandelden richting de heuvel waar we gister naartoe gewandeld waren en volgden vervolgens het riviertje en ontdekten al snel dat het water in het riviertje te hoog stond om met alleen een natte buitenkant van de schoenen aan de overkant te komen. De jak die onze tegemoet kwam dacht er anders over en sjokte zo door de rivier naar de overkant, alwaar hij niet hartelijk onthaald werd. Uit de ger kwam driftig een vrouwtje naar buiten die met wilde gebaren en geheven stem de jak probeerde te verjagen, de jak sjokte weg.

IMG_7017

Wij sjokte verder en op de terug weg naar de camping brachten we nog een bezoekje aan  de lokale supermarkt, het kleine huisje bij de heuvel waar essentiële producten werden verkocht. We kochten daar de bekende Genghis Khan bier en Genghis Khan aardappel chips wan het hat immers gesmaakt maar ook omdat er niets anders was op dit gebied. Op de terug weg kwamen we de vrouw uit Eupen tegen, zij was wezen wandelen en had diverse botten en schedels gevonden. Ze was vooral trots op de hondenschedel die ze had gevonden op de steppe. De steppe lag bezaaid met restanten van de dieren die er over rond zwierven, van koeien en paarden mest tot botten van diverse dieren. Wij zijn geen heel skelet tegen gekomen maar met de grote hoeveelheid aaseter en roofdieren op de steppe leek het me ook onwaarschijnlijk dat een dier in zijn geheel werd gelaten na zijn overlijden. Terug op de camping kwam de vrouw van Bert naar mij toe of we interesse om het bier vanavond gekoeld te drinken. Ze had immers nog ruimte in de “koelkast”. Ik liep met haar mee naar  het keukentje waar ze een luik opende om in een gat af te dalen. Ik kon onderscheiden dat in het gat allerlei producten lagen die daar gekoeld bewaard bleven door de permafrost onder de steppe.

IMG_6996

Later die middag kwamen er twee terreinwagens aan rijden. Een zilvergrijze Toyota Landcruiser en een Range Rover, nog uit de tijd dat ze nog mooie modellen maakte, vol met stickers waardoor het iets van een rallyauto weg had. De twee wagens reden de camping op, de Toyota met Mongools kenteken en een Nederlandse plaat op de Range Rover. Mijn vader en ik verbaasde ons er over om een Nederlands geregistreerde auto hier tegen te komen. En inderdaad ze waren vier weken geleden vertrokken uit Apeldoorn om een maand over de steppen en Gobi woestijn te trekken in Mongolië, na die mand zouden ze weer vier weken terug rijden naar Nederland. Nadat de auto’s geparkeerd waren begonnen gelijk de gesprekken. Zij konden op de camping verblijven en al snel kwam er een campingset uit de auto. Een tafeltje en stoeltjes werden uit de kofferbak getrokken en uitgeklapt. De auto zat vol met de benodigde materialen en materieel, waar ze ook waren ze konden ten allertijd de auto repareren, alleen konden ze niet lassen. Een luchtpomp, lier met een speciaal anker voor het mulle zand, extra brandstof, koeling voor de voedsel en extra stroom voor elektrisch gereedschap en verlichting. Aan alles hadden ze gedacht maar als er één van de twee bij Defensie werkt dan is het ook niet verbazingwekkend dat deze auto voorbereid is om alles wat kan overkomen. Al snel kwamen hun verhalen over de rit door Rusland en Oekraïne op gang. Alle clichés over die landen kwamen naar voren. Corruptie, smeergeld en een reparatie in ruil voor een teddybeer passeerde de revue.

IMG_7034

Die middag kon ik eindelijk kennis maken met de legendarische Bert, en Bert vertelde heel graag over zijn leven en ervaringen in Mongolië in het plat Amsterdams. Voor de liefde is hij blijven plakken, eigenlijk teruggekeerd, in Mongolië. Zo’n camping beheren in Mongolië is niet makkelijk, bij de autoriteiten  is hij meermaals tegen de muur van bureaucratie gelopen welk te doorbreken is met smeergeld. Bert vertelde ook in alle geuren en kleuren hoe zijn honden een koe hebben aangevallen en gedood, natuurlijk was dit de beste koe van de familie en was Bert, Bert moest betalen en ook flink en om dit voor de toekomst te behoeden heeft hij drie kwart van zijn honden afgeschoten. Met zijn Amsterdamse accent vertelde hij waarom hij zoveel honden hadt, in de Mongoolse folklore brengen vrouwelijke honden ongeluk en worden ze vaak gedumpt om rond te zwerven over de steppe. Bert ving ze vaak op en rondom zijn camping hadden ze een roedel gevormd en kwam het oerinstinct naar boven en namen ze een grote grazer te grazen. Honden zijn en blijven immers roofdieren, net als katten en de kat die ze bezaten was een felle en verstoorde het gesprek door de groep te doorbreken in zijn achtervolging van een sprinkhaan. Heerlijk om te zien hoe gedomesticeerde dieren nog gewoon hun zelf kunnen zijn.

IMG_7032

Die avond was het helder en de gesprekken duurden tot laat in de avond. Bij een vuurtje dronken we gekoeld bier dankzij de permafrost en ontdekten we hoe de mensen die naar Mongolië zijn gereden in contact kwamen met Bert en het was een bijzondere toeval. Terwijl ze hun banden stonden op te pompen langs de weg reedt er een Toyota Landcruiser langs met een reservewiel in een Heinekenhoes met de bekende kreet “Heeey, Biertje!”. Tot hun verbazing stopte die auto en reed naar hun terug omdat de Nederlander achter het stuur stom verbaasd was een Nederlandse kenteken hier te spotten.  Na de verhalen was het bier op en buiten zo ver afgekoeld dat we binnen in de ger  de kachel aanstoken. Daar dronken we nog verder een restant van en fles wodka die ze hadden gekregen in Rusland en volgens goed Mongools gebruik dronken we de fles leeg zodat kwade demonen niet in de wodka konden trekken om de drinker de volgende keer ongeluk te brengen, helaas was de fles al geopend en zat er nog maar een kwart in.

IMG_7042

[Mongolië 2013] Aardappels prakken op de steppe [Terelj National Park – deel 1]

Door een combinatie van naar binnen waaiende regen, ik had het raam op een kiertje laten staan voor de frisse lucht, en rumoer op de gang werd ik wakker. Het was buiten al licht en in de verste verte herkende ik geen naderende grote stad. Toch zou het nog ongeveer een halfuur duren voordat we zouden arriveren in Ulaan Bator.  Na ongeveer een kwartiertje kwamen de eerste omheinde ger tenten voor bij het raam glijden en gestaag nam de densiteit toe en verscheen er zo af en toe een zeecontainer of een simpel gebouwtje tussen door. Het centrum van Ulaan Bator liet zich makkelijk raden, de ger tenten hadden plaats gemaakt voor Sowjet beton en modern glas werk. Op het perron werden we na de regen ontvangen door diverse chauffeurs die hun ritten aanboden of personen stonden op te wachten.  

IMG_6979

Onze chauffeur leidde ons richting zijn auto, voordat wij onze bagage in de kofferbak mochten leggen haalde hij eerst met een plumeau een hoop stof weg. Het duurde even voordat we de parkeerplaats naast het station konden verlaten, alle chauffeurs vonden het nodig om soms te parkeren zonder langer termijn visie. Ergerend bewoog hij zich door de ochtend spits van Ulaan Bator. Na een kwartiertje ballende vuisten en gescheld binnensmonds kwamen we in rustiger verkeer en had het Sowjet beton en glas plaats gemaakt door een zanderige wek met aan weerszijde omheinde ger tenten en autowrakken.  Langzaam verdwenen de buitenwijken van Ulaan Bator achter ons en werden we omringt door dor grasland wat de regen goed kon gebruiken. De asfalt weg ging langzaam over in een soort van grote sporennetwerk in de modder. Kuilen deden automobilisten en vrachtwagenchauffeurs uitwijken en aan rijrichting werd op een gegeven moment niet meer gehouden. De brede sporennetwerk vertakte zich al snel af in allerlei kleine sporen de heuvels in en al snel waren schraapte de bodem van een Japanse middenklasse in sedan uitvoering over het wegdek bij oneffenheden.  Na ongeveer anderhalf uur rijden parkeerde de chauffeur op de parkeer plaats van een lux hotel, een hotel waar ik me niet dood gevonden zou willen worden. We werden er opgewacht door een Gandalf achtig persoon, maar met wel een kleinere baard en geen staf. Hij leidde ons over een simpele touwbrug over een rivier. Aan de overkant stond een wit paard met een karretje van sloophout en oude wielen.

IMG_6985

Op dat karretje werden we verder de Mongoolse steppen op gereden. Al snel werden we omringt door bomen en grazend vee. We volgden een riviertje  en verdwenen steeds verder van de bewoonde wereld. Zo her en der verscheen er een klein huisje of ger tussen de bomen. Na een kwartiertje bereikten we een rivier. De koetsier stuurde het paard naar een doorwaadbare plek. Het paard had er duidelijk niet veel zin. Door de regen van de afgelopen tijd stond het water hoger dan normaal en was de hoogte van het karretje net voldoende om de bagage droog naar de overkant te brengen.  Terwijl het paard het karretje door de stromende trok keek een drinkende jak verwonderd op het schouwspel te aanschouwen. Zijn blik volgde ons richting de grote weidse steppen landschap die ons na dit riviertje verwelkomde. Het Mongolië wat ik me had voorgesteld vanuit de foto’s uit de folders en het internet ontvouwde voor ons uit. Een weids landschap met heuvels vol groen gras en een kamp van spier witte vilten ger tenten. “Bert big boss”  riep Gandalf uit het niets en wees naar een groepje ger tenten en herhaalde de naam Bert.

IMG_6988

We werden ontvangen door een Mongoolse vrouw die even tijd vrijmaakte uit de keuken. Haar keuken bevond zich in een klein houten huisje zonder elektriciteit en stromend water. Ze gaf Gandalf de nodige tugrik en leidde ons naar onze ger tent. Nadat we onze bagage daar hadden achtergelaten kregen we een korte rondleiding over het terrein en de tijdstippen voor de diverse maaltijden, want dit verblijf was all-inclusive.  Over ongeveer een half uurtje konden we onze lunch halen in de grote gemeenschappelijke grote ger tent. De lunch bestond ut volkoren brood van de germanbakery.mn kaas en boter van Friesland-Campina en diverse jam en vleeswaren. Normaal eet ik niet vel bij een inbegrepen maaltijd, ik vind dat altijd bezwarend en totaal nutteloos om meer te eten omdat het zogenaamd gratis is. Maar in deze omgeving had ik een dubbel gevoel om een extra boterham nu te nuttigen of de mogelijkheid uit te stellen mocht er geen de volgende dag geen germanbakery.mn brood op de plank zou liggen. Tijdens de lunch ontmoette we onze mede kampbewoners. Een praat grage vrouw uit het Belgische Eupen en twee dispuut meisjes uit Utrecht die, hoe origineel ook, bezig waren met een Trans-Mongolië Express Backpack trip. Na de genuttigde lunch bleven wij en de Belgische vrouw nog door praten en kregen een nieuwe thermosfles koffie en warmwater aangereikt. Die middag hadden we niet veel te doen wegens een onweersbui welk langzaam over de steppen trok.

IMG_6995

Na de bui gingen mijn vader en ik er op uit om een rondje over de steppe te wandelen. Al snel bleek de mooie groene weides bezaaid te liggen met stenen, mest en vooral veel kleine botjes van overleden en verteerde dieren.  Door de hopen mest van het vrij rondlopend vee is de steppe van Mongolië een waar paradijs voor muggen en vliegen. Constant zoemen ze om je hoofd of kriebelen ze je in je nek en op je armen. Het wonderbaarlijke van wandelen op de steppe is dat je totaal geen gevoel hebt hoe ver je hebt gelopen. Referentie punten als huizenblokken en bomen ontbreken er nog al. De enige referentie die je kon hebben was een telefoonlijn met om de zestig meter een telefoonpaal. We hadden al begrepen dat het dit jaar opvallend nat was geweest en dit leverde voldoende groen gras op voor het vee walk maar al te graag de totale vlakte kaal zat te grazen. De mooie Eidelweiss en andere bloemetjes uit de folders waren natuurlijk al vermalen tussen de kiezen van de grote grazers, maar er woonde iemand met hart voor de biodiversiteit  en kon er een glimp worden opgevangen van de prachtige biodiversiteit welk de steppe oorspronkelijk sierde.

IMG_7003
IMG_7004

Die avond bereikte ons het bericht dat Bert het avond eten wat later bezorgde, dit hield uit eindelijk in dat hij het eten niet kwam brengen maar een bevriende vrachtwagen chauffeur met een oude militaire Sowjet vrachtwagen. Reden voor deze opdracht is dat de rivier te hoog stond voor de Toyota Landcruiser van Bert. Tot mijn grote spijt verscheen het voedsel niet in een grote groene militaire vrachtwagen maar kwam het bij ons aan in een zilverkleurige Japanse vier wiel aangedreven auto.  De maaltijd bestond uit spinazie, gehaktballen en gekookte aardappels. Een oer Hollands AVG’tje ten midden van de Mongoolse steppe. Ondanks dat ik eerst niet veel met deze camping ophad ontdekte ik nu wel de mooie unieke ervaring het is om aardappels te prakken ten midden van loslopend vee op de steppe van Mongolië.

IMG_6998

Die avond deden we niet heel veel. De zon verschool zich snel achter de heuvels en grijze wolken verschenen aan de hemel. Tijdens onze wandeling hadden we wat eten en drinken gekocht bij een lokale buurtsuper, nou ja, eerder een winkel in een houten huisje waar een paar essentiele producten werden verkocht als. Genghis Khan  Bier, Genghis Khan  aardappel chips, niet nader te noemen westerse merken op het gebied van frisdrank en chocolade repen met caramel. Uiteraard hadden we het bier en chips meegenomen en ook nog wat koolzuurhoudende appel drank Voor de ger dronk ik een biertje en keek hoe de rust langzaam over de steppe viel. Er zat een lineair verband tussen de activiteiten van het vee, de herders, de insecten en de stand van de zon. Een verband welk ik uit Europa niet kende, maar hier hadden ze ook geen onuitputtelijke elektrische bronnen als de Franse campings of het Friese platteland.   Ik las bij kaarslicht nog wat pagina’s uit de grote spoorwegcarrousel terwijl mijn vader de kachel opstookte, want in Mongolië mag het wel juli kan het hier ’s nachts nog vriezen.

IMG_6999

[Rusland 2013] Een trein vol toeristen [Irkoetsk – Naoeski – Ulaan Bator]

Rijtuig vijf bleek niet in de trein te zitten volgens de provodnitsja  van rijtuig acht, maar we zouden succes hebben aan het eind van de trein. De rijtuigen ontbraken maar een spoorwegarbeider verzekerde mij en andere toeristen er van dat de rijtuigen naar Ulaan Bator en Beijing elk moment aan de horizon konden verrijzen. Niet veel later werden er twee groene rijtuigen en een bordeaux rode door een locomotief het station ingeduwd en aan de trein gekoppeld. We werden ontvangen door twee alleraardigste Mongoolse provodnitsja’sdie uitvoerig onze treintickets, paspoorten en natuurlijk de Mongoolse visaas bestudeerde voordat ze ons naar binnen lieten. We namen als eerste plaats in onze coupe en verwelkomde niet veel later een Nederlandse toerist en eentje uit Oostenrijk.  Stiekem baalden we ’s avonds vertrokken uit Irkoetsk, niet dat we moeite hadden om te slapen in de trien, maar omdat we nu in het donker langs één van de mooiste stukken traject van de Trans-Siberische spoorlijn reden.

IMG_6884

Als een nachttrein voor een lange tijd stilstaat wordt je van zelf wakker en krijg je een onweerstaanbare drang om uit het raam te kijken waar je bent. Uit het stoffige raam zag ik goederenwagens en veel mensen die druk in de weer waren met grote stukken bagage. Her end er liep een toerist zombieachtig op zoek naar koffie op het perron. Ik bleef gewoon liggen net als mijn vader die ook slaperig uit het raam keek en de andere reizigers die boven nog in een diepe slaap waren, we waren in Oelan-Oede. De plaats waar de Trans-Mongolische spoorlijn begint. Na een half uur vertrok de trein weer verder richting Mongolië en was het uitzicht veranderd van berkenbomen en moerassen naar een droge vallei waar zo nu en dan kleine nederzettingen van Russische houten huisjes met moestuintjes en een paar stuks vee voorbij kwamen. Langzaam aan kwamen de andere reisgenoten tot leven en al gauw was het tafeltje gevuld met aardappelpuree, brood, soep en koffie en een glas thee.

IMG_6889

De ochtend werd voornamelijk kaartend door gebracht. Tijdens de behendigheidskaartspellen werd er voortdurend stilgestaan bij de schaars voorbij komende objecten. Na de nodige rondjes werd er verder gepraat over de reizen welk we gemaakt hebben. Onze coupé genoten waren “echte reizigers” welk met een afvinklijst de wereld overgingen om de topbestemmingen en reizen af te vinken. Thailand, Vietnam en Colombia waren ze beide al geweest en de Trans-Mongolië Express leek hun een goede volgende om af te vinken op de lijst. Net als wij waren zij niet de enige toeristen in dit rijtuig, het hele rijtuig was gevuld met mensen die Engels, Duits, Nederlands of Frans spraken. Sterker nog, sommige hadden we al gezien in de trein van Moskou naar Irkoetsk. Mijn vader erkende onze Nederlandse coupé genoot en wist zich te herinneren dat hij zijn teen lelijk hat gestoten ergens op een perron van een station van de vele langere halteringen. Tegen het middag uur hadden we een langere stop op een station, lang genoeg om de trein te verlaten voor frisse lucht en je benen te strekken.

IMG_6903

De korte tijd op dit station besteedde ik om even snel naar de voorkant van de trein te lopen voor een foto van de locomotief. Voor de liefhebbers het ging om een 2TE10M, maar dan alleen de voorste helft van deze dubbele locomotief, hoe ze hem terug naar Oelan-Oede zouden krijgen blijft een openboek.  Dat de grensplaats niet groot was bleek wel dat het merendeel van de rijtuigen doorgaand waren naar Mongolië of China, slechts twee van de vijf rijtuigen bleef in Rusland. Na een minuut of tien vertrok de trein weer uit Baraty en vervolgde zijn weg weer verder richting Naoeski aan de Russisch-Mongoolse grens. Aan de rechter kant verscheen het Goesinojemeer welk zo nu en dan verdween achter de horizon omdat d oever verder kwam te liggen van de spoorlijn. Nadat we het Goesinojemeer achter ons gelaten hadden werden we weer omringd door dor steppe land met aan de horizon heuvels bedenkt met dor geworden gras. Zo nu en dan onderbroken door een spoorwegemplacement met een dorpje waar we slechts een enkele minuut halteerde.

IMG_6916

De trein vervolgde zijn weg langs de rivier de Selenga wat we zo nu en dan overstaken. Niet heel veel alter halteerden we op een stationnetje en tot grote opwinding wist een coupé genoot ons te vertellen hoe dit station hete. Na een kleine show met vragen of wij het wisten, wist hij ons te vertellen dat dat station 5822 kilometer was. Hoe hij het in het Russisch moest uitspreken bleef de grote vraag. Wat we wel wisten, althans we hadden het vermoeden, dat we 5822 kilometer van Moskou waren verwijderd en daarmee ver over de helft waren van deze reis naar Beijing. De verveling sloeg een beetje toe, er werd niet meer gekaard of gesproken. Er werd naar buiten gestaard, met en zonder mp3 speler, een film gekeken op een laptopje of verder gelezen in de Grote Spoorwegcarrousel van Paul Theroux. Langzaam merkte je dat de medereizigers onrustig werden en snakte naar wat frisse lucht en de mogelijkheid om de benen te strekken. In het Mongoolse rijtuig hing wel een tabel met tijden, maar die reduceerde het Russische traject slechts tot drie stations. Naoeski, Oelan-Oede en Irkoetsk. De tussenliggende stations waren onbekend, in tegenstelling tot Mongolië.

IMG_6899

Omdat we niet wisten hoelang we in Dzhida stilstonden vroeg Russisch sprekende Duitser aan de Mongoolse provodnitjs hoelang we hier hadden, en in Dzhida stond de trein vijftien minuten op het station. Genoeg tijd om snel het stationsplein over te steken naar een klein supermarktje. Ik vroeg mijn vader wat hij nodig had. Aangezien we nog soep hadden haalde ik een brood voorbij de soep en vulde dit aan met twee flessen bronwater. Bij binnen trede van het winkeltje werd de verkoopster gewekt door het deurbelletje en kwam licht slaperig achter de toonbank tevoorschijn. Ik bestelde mijn producten en besloot nog wat blesjes bier mee te nemen, alleen wist ik niet meer het verschil tussen svetloje  en temnoje en besloot maar om de temnoje zonder te weten dat het om donker bier ging. Tijdens het afrekenen vulde het winkeltje zich steeds meer met toeristen die ook de nodige producten aanschaften voor hun verdere treinreis. Nadat ik de winkel uit was gekomen had ik het idee dat achter onze trein een grote brand gaande was, de lucht werd gevuld met een dikke zwarte rookpluim welk zich achter de trein voort bewoog. Enkele seconde later merkte ik op dat het om een passerende goederentrein ging op zijn weg verder Rusland in.

IMG_6935

Na een klein uurtje bereikten we het grensstadje Naoeshki. Een groot opstelterrein met diverse goederentreinen versperde het zicht op de kleine houten en bakstenen huisjes met golfplaat en asbest daken. Iedereen was opgetogen dat we dit station bereikte en de spanning nam toe over de aanstaande grenscontrole. We wisten dat we over een uur of vier zouden vertrekken naar Mongolië maar wanneer de Russisch grenscontrole zou beginnen bleef een raadsel. Vanuit de Russisch sprekende Duitser bleek het dat we ongeveer twee uur voor vertrek in onze coupés moesten plaats nemen. Zonder voor aankondiging liep iedereen het station uit om zich te verbazen over het grote contrast tussen het zeer netjes aangelegde station en het stoffige dorp Naoeskij. Vreemd genoeg liep iedereen naar het zelfde krakkemikkige bakstenen gebouwtje. Blijkbaar was dit gebouwtje een kantine met simpele gerechten en binnen de kortste keren was de borshtj en de salades uitverkocht en moesten de late binnen druipers het doen met Stella Artois. Na de maaltijd liepen we weer terug naar het station, er was toch immers niet veel te zien in dit stoffig dorp.

IMG_6940

Inmiddels was er naast het station een groepje bewoners gearriveerd om vanuit de kofferbak de nodige eigen gemaakte producten te verkopen. Ik kocht wat fruit en een fles huisgemaakte kvas om de resterende tijd door te brengen op et station van Naoeskhi. Inmiddels stond onze trein op het perron met een locomotief, M62 voor de liefhebbers, van de Mongoolse spoorwegen. In de trein was het te warm om de tijd door te brengen en zochten we de koelte op in de  betegelde stationshal van Naoeshki. Tegen de tijd dat we verwachte dat de grenscontrole plaats ging vinden stapten we de trein binnen en bleven, ondanks de hitte, rustig wachten tot de controle begon. Een paar coupés verder op raakte een Nederlandse jongen licht in paniek nadat hij ontdekte dat zijn migratiekaart niet meer in zijn paspoort zat. Uit eindelijk bleek dit geen probleem voor hem op te leveren toen we na een uur onze paspoorten weer terug kregen.

IMG_6945

Nadat de trein Naoeskhi had verlaten keek iedereen gespannen uit het raam wanneer we daadwerkelijk de Mongoolse grens over gingen. Die spanning werd onderbroken door de formaliteiten die we onderweg dienden te regelen. We kregen formulieren uitgereikt met daarop vragen met wat we mee hadden. Er was slechts één probleem, er waren slechts twee formulieren in het Engels, een wat groter aantal in het Russisch en de meesten moesten het met een Mongoolse variant doen. Uit eindelijk hielp de Russisch sprekende Duitser iedereen met een Russisch formulier en de Engelse varianten gingen het rijtuig door om aan de hand daarmee de Mongools in te vullen. Ondertussen vulde het rijtuig met kookgeuren die uit het compartiment van de provodnitsj’s kwamen, zij waren inmiddels hun avond maaltijd aan het koken, met aardappelen en vlees, terwijl de toeristen hun in Rusland gekochte noedels klaarmaakte. Terwijl de maaltijden werden bereidt keken veel toeristen reikhalzend uit naar de grens en toen die gepasseerd was werd er reikhalzend uit gekeken naar de eerste ger. Na een tijdje bereikten we een klein stationnetje voor een korte stop. Een groep mannen in uniform en grote petten klommen de trein binnen welk zodra de trein weer vertrok de paspoorten en de formulieren kwamen innemen. Nadat ze langs geweest waren moesten alle gordijnen dicht.

IMG_6955

Op het station van Sühbataar stapten ze de trein uit en begaven de ambtenaren zich naar en zijingang van het station. Na ongeveer een uur in de hitte gewacht te hebben in het rijtuig op een spoor achter op het rangeerterrein, kwamen de ambtenaren terug met een gestempeld paspoort en mochten we de gordijnen openen en het rijtuig uit. Met velen anderen begaven zochten we een weg over het spoor richting het perron om veelvuldig aangesproken te worden door mensen met calculators en Mongools tugrik, de lokale munt. Nadat iedereen de valuta had gepind verdwenen de calculators teleurgesteld van het station. Niet alleen de valutahandelaren verdwenen, onze trein was niet meer te vinden op het rangeerterrein. Een groepje Nederlandse studenten moesten ontzettend grinneken omdat een reisgenoot van hun nog in de trein lag te slapen.

IMG_6957

Nadat een binnenlandse trein het station van Sühbataar binnen was gelopen verschenen onze rijtuigen aan de horizon om achter de binnenlandse trein gekoppeld te worden.  De achtergebleven schone slaper kon de grap van zijn vrienden niet waarderen, hij hadt het idee dat zij mogelijk in een andere trein verder naar Ulaan Bator te zijn gereisd.  Na een half uur kregen we de uitnodiging om weer in te stappen en verder te reizen richting Ulaan Bator.  Na vertrek verdween de zon algauw achter de heuvels en trad de nacht in. Ik dronk nog een te warm Pools donker biertje en verwonderde me over hoe donker een nacht echt is, nu moet ik wel toegeven dat er die avond flink veel regenwolken in de lucht hingen.

[Rusland 2013] Siberisch Parijs [Irkoetsk]

Na het ontbijt kregen we de vraag hoe laat we naar Irkoetsk wilde gaan. Aangezien we Listvjanka al voldoende hadden verkend besloten we om zo vroeg mogelijk richting Irkoetsk te gaan. Onze gastvrouw liep met ons naar de weg en om de juiste marshroetka voor ons aan te houden. Ondertussen boden een aantal private marshroetka’s hun ritten aan ons aan en steevast werden die afgewezen. De gemeentelijke marshroetka werd aangehouden voor ons, de gastvrouw betaalde en we werden in Irkoetsk opgewacht door Ljoedmilla, de bedrijfsleidster, van Lovely Tours. We namen plaats in een Russisch taxibusje en werden met grote snelheid over de provinciale weg richting Irkoetsk gereden. Inhalen, bumperkleven, rakelings langs fietsers en vrachtwagens. De chauffeur deed er alles aan om in Nederland zijn rijbewijs kwijt te raken. Uiteraard arriveerden we en had de chauffeur zijn rijbewijs nog.  We werden door Ljoedmilla opgewacht op en zij begeleide ons naar het appartement van Natasha, de dame die haar logeerkamer verhuurde aan toeristen. Onderweg wees ze mijn vader op verschillende architectonische noemenswaardig heden.  Het blijft indrukwekkend hoe de Rus zijn geschiedenis ken, hoe pijnlijk die ook is. Uit de verhalen leerden we dat Stalin een groot fan was van Barok en het station van de spoorwegen in Irkoetsk in deze stijl was opgetrokken en voor de Opera en het station was een Italiaanse architect ingehuurd, geen idee of die hier voor helemaal naar Irkoetsk was gekomen.

IMG_6831

We checkte in bij Natasha, een bejaarde dame welk een student in huis had. Wij kregen zijn kamer en hij moest het doen met een gezamenlijk bed met Natasha. De volgende ochtend kregen we van Natasha een ontbijt in haar keuken, welk gevuld stond met een grote ijskast uit de Sowjettijdperk. Niet veel later werden we opgehaald door onze gids voor Irkoetsk.  Net als in Moskou was kregen we de vraag of we Irkoetsk al bezocht hadden. De avond er voor hadden we een stuk gewandeld en Irkoetsk verkent.  Aangezien kerken niet in ons standaard programma zit, althans van binnen, werden we naar een Russisch Orthodoxe Kerk geleid met Boeddhistische symbolen naast de Christelijke. Dat we deze kerk niet gevonden hadden bleek door het feit dat de kerk wat verstopt lag in een parkje. Na de kerk van binnen bekeken te hebben en oppervlakkige informatie verkregen te hebben, niet dat onze interesses echt uit ging naar dit soort onderwerpen., gingen we verder Irkoetsk in om de beroemde houten huizen waar te nemen. Irkoetsk staat bekend om de weggezakte houten huizen die weid verspreid door het centrum van Irkoetsk zijn gelegen. Om de zoveel tijd herrees er een brutalistische Sowjet bouwwerk op tussen deze oude houten bouwwerken.

IMG_6826

Na de nodige houten huizen bekeken te hebben besloten we richting de markt van Irkoetsk ta gaan. Onderweg naar de markt hielden we even halt bij een opvallende uitbouw bij een sowjet flat. Volgens de verhalen van onze gids was dit het appartement van de geheime dienst ten tijden van de Sowjet-Unie. Waarom je als geheim dienst een opvallende aanbouw goedkeurt blijft mi ook een raadsel net als waar Andrej, zo noem ik hem nu, vandaan kwam.  Andrej is een beschonken gepensioneerde die bij ons iets kwam halen om zijn pension aan te vullen. Helaas voor Andrej hadden we daar geen behoefte aan en vervolgde we onze weg richting de markt van Irkoetsk.  Andrej volgde ons een aantal straten tot dat hij struikelde voer zijn veter en op het midden van de rijbaan terecht kwam. Een stadsbus moest vol in de ankers voor deze gebeurtenis. Onze gids hielp Andrej overeind en de buschauffeur gaf Andrej het advies om niet overdag te drinken maar ’s avonds. We raakten Andrej kwijt voordat we op de markt van Irkoetsk aankwamen. De markt van Irkoetsk is een grote hal waar diverse versproducten, kleding, lederwaren en andere producten werden verkocht. In navolging van een Wit-Russische paspoorthoes, van vorig jaar, kocht ik hier een Russische en werd getrakteerd op een monoloog over hoe uitzichtloos het beleid van Vladimir V. Poetin is voor jonge ondernemers in Rusland. Op de markt kochten we nog een beker kvas en vervolgde onze rondleiding door Irkoetsk. We nodigde onze gids uit voor een drankje op een terras aan de Angara. Terwijl er aan de voerkant een zware kolentrein op weg was naar het westen vertelde onze gids dat hij oorspronkelijk afkomstig is uit kamchatka en in Irkoetsk Engels doceert in het middelbaar onderwijs.  Hij was wel blij met zijn verhuizing naar Irkoetsk hier was immers meer te beleven en kon hij bij klussen in het toerisme seizoen.

IMG_6838

Die middag wandelden we richting het station van Irkoetsk om de nodige treinen te spotten. Uiteraard kwam er gedurende dat uur eigenlijk niets langs, twee rangeer locomotieven en een vrachtwagen van een Rotterdams transportbedrijf.  Die namiddag wandelde we nog wat langs de rivier over van de Angara en het centrum van Irkoetsk. Hier werden we aangesproken door een partij lid van de Communistische Partij van de Russische Federatie welk ons de partij krant wilde overhandigen. Helaas voor hem waren we niet echt geïnteresseerd, we konden geen Russisch en om een oppositie krant Mongolië binnen te smokkelen zag ik ook niet echt zitten, niet dat dat echt het overleefd zou hebben in volgepropte rugzakken.  We aten een hapje eten bij een restaurant aan de voer van de Angara. Natuurlijk reed er toen wel een goederentrein door het station van Irkoetsk, alleen wel de verkeer de kant op. Na de maaltijd maakten we nog een ronde door het centrum en werden door twee jonge dames aangesproken. Ze wilden dat wij iets inspraken voor een aanstaand bruidspaar en de bedoeling was dat ze dit in zoveel mogelijke buitenlands talen konden vastleggen, wel de goede tijd van het jaar om het te doen als elke trein uit het westen ladingen Europeanen aflevert.

IMG_6855

De volgende ochtend gingen we wederom Irkoetsk verkennen, doelloos dwaalde we door de wijken met de oude weggezakte houten huizen tot we in 130 kvartal  terecht kwamen. 130 Kvartal is een soort van nep Irkoetsk met nieuw gebouwde houten izba’s, de traditionele houten huizen welk verzakt en verf afbladerend verspreid zijn door Irkoetsk alleen dan nieuw gebouwd, stevig gefundeerd en netjes in de ver. Hier en daar waren straten makers nog bezig met het leggen van de pleinen, straten en trappen tussen de huizen terwijl er nog volop zaag, timmer en schilder werkzaamheden plaats vonden voor de bouw van nieuwe izba’s voor de huisvesting van hippe boetieks en bistro’s. De Irkoetskers waren er lyrisch over, wij vonden het niet vel aan. Het had veel weg van een bataviastad waar toch stiekem menig Nederlander van gruwelt mits ze nieuwe kleding nodig hebben.  We hadden nog de tip liggen van de Biznislunch en besloten we een hotel op te zoeken welk deze lunch aanbood. End at bleken er aardig wat te zijn. Elk restaurant en hotel bleek dit te serveren tijdens lunchtijd. We kozen voor een hotel met een zo sowjet-achtige uitstraling. Binnen werden we naar een tafel gedirigeerd en had de sowjetische uitstraling plaatsgemaakt voor houten wanden met ramen met daarachter schilderingen van het Baikalmeer. De biznislunch  was een goed vullende lunch van drie gangen tegen een ontzettend concurrerende tarief. De rest van de middag brachten we door met het verkennen van Irkoetsk en belanden we op een markt met goedkope spullen van Chinese handelaren, één van de weinige tekens dat we ons al in Azië bevonden. We waren dichter bij Beijing dan Moskou. Het is wat onwennig als je trein om kwart voor zes vertrekt mar je om kwart voer zes nog rustig in Irkoetsk een avondmaal kan nuttigen, omdat het nog vijf uur duurde voordat de trein zou vertrekken. Rond negenen werden we opgehaald bij  het appartement van Natasha om ongeveer een minuut of tien later afgeleverd te worden bij het station. Na ongeveer vijftig minuten op de trein te hebben gewacht kwam onze trein richting Mongolië het station binnen.

[Rusland 2013] Baikal Riviera [Listvjanka]

Uiteraard werden we in Irkoetsk opgewacht en nog op het perron vonden we onze chauffeur, coureur eerder. Hij leidde ons naar zijn auto welk voor het station geparkeerd stond.  Toen we bij zijn auto aankwamen slaakte hij een zucht dat er geen parkeerbekeuring was uitgeschreven, want het leek dat hij uit haast zijn auto zomaar ergens had geparkeerd. Toen ik in zijn, opgewaardeerde, auto in wilde stappen werd ik verrast door de bestuurdersstoel. “I have bought it from Japan so the stear is on the wrong side.” Verklaarde hij toen hij de achterklep dicht smeet. Onderweg merkte ik op dat het misschien niet heel handig zou zijn geweest om een auto te importeren uit een links rijdend land. Toen hij de stadsbus voorbij wilde diende hij eerst in zijn geheel de links liggende rijstrook op te gaan, nu was dit op de brug over de Angara en zijn de banen van het toekomend verkeer gescheiden met een betonnen railing. Na een minuut of zeven arriveerde we bij het reisbureau welk ons hier begeleide. De gevel had eerder iets weg vaan een erotische aangelegenheid met de roze gevel en ramen voer geplakt met advertenties, welk wel reisbestemmingen lieten zien. We konden hier even wachten of Irkoetsk al vast gaan verkennen want de boot naar Listvjanka vertrok aan het begin van de middag.

IMG_6790

Na een korte tour kwamen we weer terug bij lovely Tours, onze chauffeur was even weg maar kwam geruim op tijd om ons naar de boot te brengen.   Parkeren was niet zijn beste punt want de bedrijfsleidster van Lovely Tours kon zijn parkeer kunsten, blijkbaar wederom, niet waarderen.  Met een sportieve rijstijl bracht hij ons naar de haven en regelde daar voor ons de kaartjes voor de draagvleugelboot naar Listvjanka.  Volgens de chauffeur moesten we nog een halfuurtje wachten en wij konden ons wel redden. Sportief verliet hij de haven met zijn auto. Na het nuttigen van een ijsje, Rusland is een ontzettend goed ijsjes land, verscheen de boot al aan de horizon.  Nadat de passagiers uitgestapt ware konden we aan boord. Eigenlijk het zelfde als de oude Connexxion draagvleugelboot tussen Amsterdam en Velsen alleen zonder in te checken en geen groene stoeltjes en boot. Ook was het dragen van een heupgordel niet verplicht en  je kon gewoon vrij rond lopen tijdens de vaart, er werden zelfs versnaperingen verkocht.  De vaart ging naar Listvjanka aan de monding van de Angara en omdat het een enkele kilometer over het Baikal meer voer kon deze vaart alsnog verkocht worden als een vaart over het Baikal meer. Dat de gordels verplicht waren in Amsterdam was geen toeval, het Noordzeekanaal is een stuk drukker bevaren dan de Angara en de golfslag is daar door ook minder en dus veiliger om je te verplaatsen op de boot. Na een uurtje varen arriveerden we in Listvjanka en werden we opgewacht door onze gastvrouw in Listvjanka. Bij haar verbleven we tweedagen in haar Bed and Breakfast. We checkte in, kregen een rondleiding en informatie over wat er te doen was in Listvjanka en waarom zij, en haar man, zo van deze regio hielden. Ze probeerde uit te leggen waar de naam Listvjanka vandaan kwam. De naam Listvjanka is afkomstig van een boom, alleen wist ze de Engelse naam voor deze boom niet. Maar door en hint dat het hout van die boom hard werd naarmate het meer water absorbeerde en hierdoor gebruikt werd voor de fundering van Sint Petersburgs was al genoeg voor mijn vader om de Nederlandse benaming van deze boom te noemen. Listvjanka was vernoemd naar de Lariks  Gelukkig hadden ze slechts Engels als gemeenschappelijke taal en waren ze beide er niet vloeiend in en zo bleef mij een uren durend gesprek voer planten en tuinen bespaard. 

IMG_6793

Die namiddag en avond gingen we Listvjanka verkennen, en al redelijk snel waren we klaar want zo groot is Litsvjanka niet.  Het is gewoon een lint dorp aan een doodlopende weg met veel datsja’s,  Russische vakantiehuisjes en wat basis behoefte als een postkantoor, winkel en een busstation met aanlegsteiger voor de draagvleugelboot.  Na een aantal eker heen en weer gelopen te hebben heb je Listvjanka wel gezien, alleen het probleem van Listvjanka is, is dat het ongeveer zeven kilometer lang is. Niet dat we de volledige zeven kilometer op en neer hebben gewandeld maar wel genoeg om er achter te komen dat het postkantoor minder goed onderhouden was dan menig dtasja. Tegen de avond kwamen menig kleine motorbootjes het strand op gevaren en werden er emmers met vis, Omoel, uitgeladen en richting de dtasja getransporteerd. Hier roken ze de vissen en brengen ze aan de man in de voortuinen.  Die avond kochten we twee gerookte vissen en nuttigde deze op het kiezelstrand van Listvjanka.  Eigenlijk is Omoel niet heel bijzonder, het smaakt gewoon naar gerookte vis en volgens de reisgidsen is het een typische Trans-Siberië belevenis.  De avond er voor waren we vroeg naar bed gegaan, niet dat ik heel moe was maar mijn vader had,  in tegenstelling tot mij, niet heel diep geslapen in de trein, en het voordeel was dat je de volgende dag vroeg op was om de omgeving verder te gaan verkennen.

IMG_6794

Onze Bed and Breakfast lag aan een zij weg van de hoofdweg welk Listvjanka met het Baikal meer scheidde. Om te kijken wat er landinwaarts ge beleven viel liepen we die ochtend de straat uit.  Langs de weg stonden Izba’s, Russische houten huizen, omringd door hoge hekken om de eventuele beren, wolven en lynxen buiten te houden. De ene was beter onderhouden dan de anderen en bij sommige was duidelijk te merken dat het gebruikt werd als Bed and Breakfast.  Naarmate we verder liepen werden de kaveldichtheid dunner en de kwaliteit van de weg werd duidelijk minder. Op een gegeven moment besloten we maar om terug te keren om de zuidelijke kant van Listvjanka te verkennen. Heel veel was daar ook niet te zien. De weg liep naar een groot hotel complex met daar achter weer de nodige Datsja’s. Blijkbaar investeren grote vastgoedinvesteerders lustig er op los in Listvjanka want tussen de kleine, en soms ingestorte, datsja’s verrezen middelgrote smaakloos glimmende hotels. De weg liep verder omhoog het bos in en veel zou er niet zijn, erg mooi was het ook niet en we besloten weer terug te lopen richting de hoofdstraat.  Kochten twee Omoel en Kwas bij iemand en nuttigde dit op aan de rand van het Baikal meer. Op het Baikal meer zagen we regenwolken ontstaan en toen we uitgekeken waren op de Baikal Markt in Litsvjanka begon het te regenen.

IMG_6802

Na de regenbui trokken we er weer op uit. We hadden van de Bed and Breakfast  begrepn dat de zomer van 2013 tot nu toe ontzettend koud en nat was. Noormaal lag de temperatuur hoger en de neerslag beduidend lager.  Dit keer vertrokken we richting het noorden van Litsvjanka, althans we gingen naar het deel dat ten noorden lag van de Bed and Breakfast. Heel ver zouden we niet gaan want Listvjanka is maar liefst een kilometer of vijftien lang.  Onderweg werden we getrakteerd op grote imposante bouwsels met smaak loze te grote Duits auto’s en heel veel borden dat verwezen naar overnachtingsplaatsen, of wezen naar voormalige overnachtingsplaatsen. Want menig bord was al verkleurd of hing scheef. We besloten niet bij zo’n kasteel van wansmaak te gaan eten maar gingen, op aanraden van het Bed and Breakfast, naar een ger waar men lokale gerechten serveerde, toch keek ik ontzettend uit om zo snel mogelijk de maaltijd te nuttigen en de benauwde ger te onvluchten. Na een heerlijke maaltijd kon ik eindelijk de frisse Siberische regenlucht tegemoet. We wandelde nog wat meer in Listvjanka, kochten kwas en Omoel en nuttigden dit met uitzicht op het Baikal meer, waar boven een onweersbui in aantocht was en zo nu en dan een inslag in het meer. We besloten om terug te gaan in de hoop de bui voor te zijn maar desondanks werden we overvallen en maakte ik zorgen dat mijn vaccinatieboekje niet doorwerkt werd om moeilijke vragen in China te voorkomen.

IMG_6803

[Rusland 2013] 88 uur op vier vierkante meter in trein 80[Moskou – Irkoetsk]

Onze chauffeur kwam wat gehaast de lobby binnen maar was alsnog op tijd om ons naar het Jaroslavstation te brengen. Al vloekend, sturend en zijn vuisten ballend heeft onze chauffeur ons door het verkeer van Moskou geleid. Dat wij de trein zouden nemen naar Irkoetsk en verder naar China vond hij niet vreemd, een goede manier van reizen en je ziet het landschap.  Nu weet ik niet of dit zijn standaard retoriek is voor de vele toeristen die Moskou achter zich laten op hun treinreis naar China of dat dit een Russische instelling is om de trein normaal te vinden op lange afstanden. Wonder boven wonder was het Moskouse verkeer ons goed gezind en hoefden we niet de trein uit te zwaaien maar konden we nog de trein verwelkomen op het station.

IMG_6692

Onze trein stond al op de vertrek borden alleen nog zonder een vertrek spoor. Na een half uur verscheen er een vertrekspoor op het scherm en begaven groepen mensen met grote hoeveelheid bagage richting het spoor. Het duurde nog een kwartiertje voordat er een diesellocomotief aan de horizon verscheen welk richting  het vertrekspoor liep. De bagage werd opgepakt en de mensen liepen langs de trein opzoek naar hun rijtuig in de trein. Wij pakten onze vervoers- en plaatsbewijzen en keken waar we moesten zijn in deze trein. Voor ons rijtuig had zich al een grote groep mensen  Dozen, tassen en rolkoffers werden naar binnen gebracht en de provodnitsja liet had geen probleem dat familie leden mee hielpen om de bagage weg te stoppen. Mijn interesse ging voornamelijk uit wat er in die bagage zat en of het een meerwaarde was dat het gekocht werd in Moskou en niet lokaal. Na verloop van tijd kwamen wij aan bij de provodnitsja en overhandigde onze vervoers- en plaatsbewijzen voor deze trein. Een grote vraagteken verscheen boven haar, we overhandigde duitse vervoers- en plaatsbewijzen. Ik overhandigde de bijgeleverde brief in het Engels en Russisch waarin stond dat de tickets geregeld waren via een gent van de Russische spoorwegen in Europa maar deze de tickets alleen kon afdrukken in het sjabloon van de Duitse spoorwegen. We werden vriendelijk gevraagd om even te wachten en de provodnitsja  liep naar de hoofdconducteur met de vervoers- en plaatsbewijzen en de bijgeleverde brief.  De Russen achter ons werden ongeduldig en besloten maar om hun bagage al vast naar hun coupé te brengen. Nadat hun bagage binnen was gebracht stonden ze weer braaf achter ons te wachten tot dat ze officieel de trein mochten bestijgen. Ze kwam terug en alles was gorosho en we konden onze coupé en plaats opzoeken.

IMG_6696

De trein zette zich in beweging en pas na een kleine drie en een half uur arriveerden we op de eerste stop in Rostov, een stop van twee minuten waardoor er geen tijd was om even je benen te strekken op het perron. De eerst volgende stop waar dit wel een optie bleek te zijn was de 25 minuten durende stop in Jaroslav. Iedereen haastte zich naar de deur om voor 25 minuten te genieten van de frisse lucht en eventueel een glas koele kvas. Terwijl de reizigers de trein uit stapten dromden de nieuwe reizigers. Uitstappen mocht pas nadat de handgrepen schoongemaakt waren.  Ondanks dat we al de nodige uren met elkaar in het rijtuig hadden doorgebracht kwam ik er nu pas achter wat voor mensen in het rijtuig plaats hadden genomen. In onze coupé pikte je wel iets op van de gespreken op de gang of het voorbij lopen van iemand en zo doende maakten we kennis met een Britse dame die op weg was naar China om daar Engelse lessen te gaan geven aan kinderen.

IMG_6698

In onze coupé troffen we twee nieuwe reizigers aan, uiteraard Russen. Twee hele normale jongens die de dertig naderde. Ze stelde zich voor als Sasha en Kolja. Dat Russen afstandelijk zijn en zich niet snel laten verleiden tot gesprekken en vriendschappen was hiermee gelijk ontkracht. Ze stelden zich voor met de verkorte versie van hun namen welk Alexander en Nikolai waren en dat gebeurd voornamelijk alleen door hun naasten. Beide werkten ze voor het Russische energie bedrijf en monteerde ze hoogspanningskabels aan de hoogspanningsmasten op grote hoogte. Nu waren ze op weg naar huis en daarvoor dienden ze wel eerst 24 uur de trein te nemen en aansluitend nog een paar honderd kilometer te rijden naar hun woonplaatsen. Kolja woonde ten zuiden van d Trans-Siberische spoorlijn vlak bij de grens met Kazachstan en Sasha diende weer naar het noorden te rijden. Na onze avondmaaltijd van noedels, brood en fruit ging het gesprek wat we wisten over Rusland en voer wat hun weten voer Nederland. We dronken gezamenlijk bier en gingen slapen.

IMG_6713

De volgende ochtend werd ik wakker en zat Kolja op zijn laptop te schaken en eindigde een halve liter blik bier terwijl hij op het voeteneinde zat van mijn ligplaats.  Al snel kwam het gesprek weer op gang en wilde Sasha weten hoeveel we in Nederland verdienden. Met wat reken werk rekende we uit wat een huishouden ongeveer verdiende om naar Russische Roebels. Sasha verbaasde zich over het inkomen en platste dit al gauw in perspectief door zijn salaris er achter te schrijven. Maar wat we overhielden was nog de grote vraag en begonnen we de kosten voor het levensonderhoud van de  salarissen af te trekken en qua percentage scheelde het niet veel maar onder de streep hield de Nederlander meer over. Gedurende de dag sprak mijn vader verder met Sasha, naarmate de tijd verstrekte begon zijn Engels steeds beter te worden, toen we Sasha ontmoette verontschuldigde hij zich gelijk dat hij heel slecht Engels spreekt. Het kwam wel eens voor dat Sasha niet wist hoe hij het moest zeggen en raadpleegde hij zijn hulplijn, zijn zus wie Engels doceerde op de school in zijn woonplaats. Die middag leerde ik Misha uit Armenië kennen. Een forse gespierde man uit Jerevan. Misha was onderweg naar Chita, een Russische stad die vlak boven China lag. Hij was alpinist en reisde elke zomer door Rusland om op verschillende plaatsen bergen te beklimmen.

IMG_6730

De stop in Perm bood genoeg tijd om even de trein uit te stappen en een fles gekoeld water, kwas en een brood aan te schaffen bij de kioskjes op het perron en bij te praten met de Britse reizigster. Zij introduceerde ons met twee Amerikanen die in de coupé naast haar verbleven. Twee vrienden die samen de Trans-Siberië Express reisde. Een reis wat hun uiteindelijk wereldreis opleverde aangezien ze in Los Angeles en New York woonden en in New York hun reis gezamenlijk begonnen en in Los Angeles eindigde. Misha kwam er ook bij en stak nog snel een sigaret op voordat de trein weer vertrok. Veel aandacht voor ons had hij niet, hij had meer interesse in de Britse dame die op haar beurt weer haar best deed om hem zo veel mogelijk te negeren. Na een uur in de trein gezeten te hebben en verder gepraat te hebben over muziek en auto’s met Sasha drong ik aan om deze avond eens in het restauratie rijtuig te gaan eten. Ik werd op expeditie gestuurd om de prijzen daar te gaan bestuderen. Nadat ik een rijtuig of zeven gepasseerd was bereikte ik het restauratierijtuig en vroeg ik naar het menu. De Russische spoorwegen waren tot een bepaalde hoogte ingespeeld op buitenlandse reizigers door de gerechten ook in het Engels te beschrijven. De prijs dient men uit een tabel te halen welk enkel een Russische aanduiding heeft. Met wat basis Russisch was er prima uit te komen waar de prijsstond in het schema. Ik informeerde mijn vader voer de prijzen en volgens hem kon dat geen Russische Roebels zijn want hij had ergens gelezen dat dat Chinese Yuan moest zijn. Nadat ik uitlegde dat deze trein niet in China kwam en de Russische Spoorwegen niets bereikte met diensten te alten afrekenen in Yuan overtuigde ik hem en namen we een maaltijd in het restauratierijtuig. Na het bestuderen van de kaart besloot ik voor een gerecht te gaan met gegrilde Siberische zalm maar kreeg bij het bestellen een “Njet” want ze hadden geen Siberische zalm of zalm in zijn geheel niet. Ik besloot voor een gerecht met varkensvlees te gaan maar wonder boven wonder kwam er wel een Siberische zalm aan en werd opgevolgd door het bestelde gerecht met varkensvlees. Een wonderbaarlijke gebeurtenis en zoals te verwachten was hun Engels niet toereikend genoeg om verhaal te halen, hun Duits tevens ook niet en mijn Russisch ook niet. Misschien had mijn vader wat kunnen doen in het Frans maar we verwachtte het niet. Met vragen maar voldaan keerden we terug naar onze coupé, de prijzen waren meegevallen maar toch wat te duur om het dagelijks te doen ondanks dat de grootste genoegens van treinreizen het uitgebreid dineren met een voortdurend veranderend uitzicht is. Sasha en Kolja waren geïnteresseerd in onze ervaring en deelde de mening dat het wat aan de dure kant was. De schemer begon te vallen en we daalden vanuit het Oeral gebergte naar beneden. Het volgende station was Jekaterinaburg maar voordat we deze Aziatische stad zouden bereiken moesten we eerst Azië nog halen. Het was dat Sasha ons wees op een obelisk langs het spoor en ik was had voor het eerst in mijn leven Europa verlaten. Heb wel eens Azië zien liggen vanuit Rhodos maar dichterbij was ik nog niet geweest dan nu. In Jekaterinaburg namen we afscheid van Sasha en Kolja. We hadden tijd om de trein te verlaten maar een onweersbui zorgde er voor dat iedereen in de trein bleef.

IMG_6733

De volgende morgen werden we wakker in onze coupé. Er waren geen andere reizigers bijgekomen. Ik dronk mijn thee at wat brood en soep en las in het boek wat ik meegebracht had, Dee Groot Spoorwegcarrousel van Paul Theroux. Rond tienen, Moskou tijd, hadden we de eerste lange stop voor die dag. Een klein kwartiertje in Itsjim. Veel was er niet te doen, het bleek gewoon een perron in een klein ogend plattelands nederzetting te zijn wat vreemd genoeg Europees aanvoelde, maar dat was logisch te verklaren aangezien de Russische cultuur Europees is. Een kwartiertje je benen strekken en frisse lucht deed wonderen en opgeladen en wel stapten we de trein in voor de volgende kilometers. We waren nog twee dagen en 2500 kilometer van Irkoetsk verwijderd, ongeveer dan. Die middag werd er niet veel meer gedaan dan verder lezen in De Grote Spoorwegcarrousel en dom weg uit het raam staren.  We spraken wat met de Britse reiziger en Misha, welk wel een zeer grote interesse had in welke dranken, voornamelijk sterke dranken, we lekker vonden. Hij vond alles lekker wat hij kende terwijl wij wat gereserveerde waren hier in. Misha ging naar het toilet tot grote opluchting van de Britse reiziger, ze begon het langzaam aan vermoeiend te vinden dat hij constant contact met haar zocht. Ik begreep oprecht zijn interesse in haar niet. Die middag gebeurde eigenlijk niet veel. De trein denderde voort en zo nu en dan kwam er een tegentrein langs en telde mijn vader het aantal wagens in de trein, stee vast kwam hij op 88.  Dit herhaalde zich tot dat we in Omsk aankwamen waar we voor 20 minuten konden genieten van beweging en frisse lucht. In Omsk was ik mijn vader even kwijt maar al snel kwam hij aan gelopen met een bakje gevuld met een bruine substantie en presenteerde trots dat hij ergens iets te eten had gekocht.

IMG_6741

We nuttigde het tijdens het avond eten. Het smaakte niet verkeerd en deze substantie zou zomaar eens één van de smakelijkste consumpties zijn wat ik gegeten heb. Mijn  vader was er mee eens maar dan wel zonder de dille, geen idee wat dat was maar het bleek de groene takachtige kruide te zijn. De tijd ging net als de trein maar voort en op de gang werden er vele gesprekken gevoerd, niet alleen tussen de toeristen maar ook de Russen onderling. Ik sprak met de Britse over of ze Minsk had bezocht en dat had ze gedaan. Ze vond het een verrassend mooie stad en de valuta bleef haar bij, niet heel afwijkend van mijn herinneringen. Helaas konden we Minsk niet bezoeken voorafgaand aan deze reis. Dit had te maken met het beleid van mijn vaders werkgever, welk niet heel flexibel was in onbetaald verlof, ik realiseerde me dat ik de tijd en de vrijheid van het studenten leven moest koesteren. Toen het begon te schemeren besloot ik weer op expeditie te gaan naar het restauratie rijtuig, niet om de menukaart te bestuderen maar om twee gekoelde flessen bier te halen. Waar de expeditie makkelijk ging overdag, althans bij daglicht, werd het uitdagender in het donker. De tweede klas rijtuigen waren nog prima te doen met de verlichte corridors van het rijtuig, de derde klas werd wat uitdagender. Dit waren slaapzalen waar de verlichting collectief geregeld werd en de corridor niet aan de uiterste zijde van het rijtuig bevond. Hierdoor liep je in het donker wel eens tegen een uitstekende voet, elle boog of hand aan. Gelukkig hadden de uiteinde van de corridor een lichtkrant met de tijd, datum en het volgende station. Wat hielp om recht uit te lopen maar de uitstekende voet niet te ontdekken. In het restauratie rijtuig kocht ik twee bier als service wouden ze het openen maar gezien de terugreis leek het mij beter dat we het in onze coupé opende zodat er niemand onnodig met bier werd besmeurt. We hadden immers toch een flessenopener mee. Onderweg liep ik weer tegen, waarschijnlijk, de zelfde voeten, elle bogen en handen aan en dankzij een wissel stootte ik mijn hoofd nog tegen iemands achterwerk.

IMG_6767

Ik begon me immers te realiseren dat het verschil tussen de Moskou tijd en de lokale tijd merkbaarder De zon stond merkbaar verder dan de tijd welk ik aanhield net als de Russische spoorwegen. Het aanhouden van de Moskou tijd is aan te raden omdat de gehele dienstregeling in Moskou tijd is uitgewerkt en je dus zo weet wanneer een lange stop gepland is.  Ik stond net voor Krasnojarsk op en nam mijn ontbijt op het perron, gehaald en realiseerde me dat de inwoners van Krasnojarsk hun lunch al op hadden. De trein arriveerde in Krasnojarsk om 08:35 Moskou tijd end at vertaalde zich in 12:35 Krasnojarsk tijd. Die middag werd er niet veel ondernomen, we kregen geen nieuwe reizigers in onze coupé en er werd rustig uit het raam gestaard en door mij gelezen. Af en toe vond er een gesprek plaats op de gang en een Russische moeder probeerde steevast haar zeven jarige dochter te dwingen om met de buitenlanders te gaan praten om zo Engels te leren. Tegen de avond was er nog een lange stop in Ilandskaja en werden we voor her eerst geïntroduceerd met Omoel, een gedroogde vis wat men graag in deze regio nuttigt. We sloegen het aanbod over en de dame liep met de, aan een stok geregen, vissen verder te trein af. Wel kocht ik een lunch in de vorm van een soort van worstenbroodjes bij een stantionshandelaar, eigenlijk gewoon een bejaarde die haar pensioen aanvulde met zelfgemaakte broodjes op het perron.  Berken bomen waren schoten nog altijd voor bij ent als de tegemoet komende goederentreinen. Na Krasnojarsk was het spoor merkbaar slechter geworden en de trein reed al niet meer zo soepel als voor heen, her en der waren er nog stukken ongelest spoor en konden we genieten van het kedeng-kedeng geluid.  Die avond besloot ik maar “vroeg” naar bed te gaan want om want om 04:00 in de ochtend werden we gewekt, maar blijkbaar leefde mijn vader de hele tijd niet in Moskou tijd want hij vond dat dat niet echt vroeg was om op te staan want het was immers toch vijf uur later.

IMG_6785

Benieuwd naar het veranderende tussen Moskou en Irkoetsk? Bekijk dan deze uur durende video welk ik onder weg gemakt hebt. Ik heb geprobeerd om, ongeveer, het uur een opname te maken.  

En mocht je willen weten welke stations gepasseerd zijn en het verschil tussen lokale en Moskou tijd? Gebruik dan de volgende link, het is wel in het Russisch.  (Местное время = Lokale tijd /  Московское время = Moskou tijd)

https://www.tutu.ru/poezda/view_d.php?np=ef1f6a

[Rusland 2013] Als toerist in een grote stad [Moskou]

Poef, en daar stond je in eens in Moskou. De afgelopen 24 uur zou ik het liefst uit mijn geheugen wissen want ik ben in Leiden geweest, Meppel de nacht doorgebracht in een MacDonalds op, uhm, een luchthaven. Gelukkig dan weer wel in Duitsland maar echt verzachtend was het niet. Gelukkig waren we dan weer wel in Moskou. Buiten de luchthaven stond een wat dikker kalende man met onze naam op een bordje, de wondere wereld van een geregelde reis. Hij leidde ons naar zijn auto en bracht ons via de ring van Moskou en een ongelofelijke verkeerschaos naar ons hotel. Onderweg konden we genieten van menig oververhitte vrachtwagen op de vluchtstrook, bussen zonder panelen of verwijderde motorkappen en de grote welvaartsverschillen die Russen etaleren met hun auto keuze. We checkten in en gingen de namiddag spenderen in het centrum van Moskou. We kochten kaartjes bij het lokale metrostation, in tegenstelling tot Kiev en Minsk had Moskou geen muntjes maar chipkaarten. Na ongeveer een minuut of twintig arriveerden we in een majestueus metrostation en verlieten de ondergrondse om de hoek van het Rode Plein en al gauw hadden we die avond al de nodige monumenten bekeken van Moskou.

IMG_6430

De volgende dag stond er een rondleiding op het programma en dienden we te wachten in de lobby van het hotel. Na een kwartiertje wachten arriveerde de gids die ons een ochtend mee door de stad nam. Onderweg naar de metro vroeg hij aan ons wat we wilden zien, gisteravond hadden we al de grootste bezienswaardigheden gezien en hij stelde voor om de metro van Moskou te gaan bekijken. Het eerste metrostation was Komsomolskaja een station gewijd aan grote gebeurtenissen uit de Russische geschiedenis, voornamelijk veldslagen en natuurlijk de Russische Revolutie. Komsomolskaja is niet alleen één van de fraaiste maar ook het drukste station. Gelegen onder drie treinstations komen hier per dag vele tienduizenden reizigers de metro benutten. De volgende station met een noemenswaardige decoratie was Ploesjad Revolutsji, een station geweid aan de vooruitgang in Rusland sinds de Russische Revolutie. Standbeelden van simpele boeren worden langzamer hand arbeiders, soldaten, wetenschappers en medici.  Welk weliswaar in een gebukte houding waren afgebeeld, mede door de dragende boogconstructie van het station. Volgens de geruchten zou de architect hiermee impliceren dat iedereen die de handen uit de mouwen steekt voor de Sowjet-Unie en een gouden toekomst beloofd wordt uit naam van het communisme als nog gebukt gaat onder dit systeem welk in stand wordt gehouden door het Kremlin, waar het station naast ligt.

IMG_6479

Na de metrostations was er nog wat tijd voor het centrum van Moskou, en dan met name waar het centrum van de macht zit. Hij vertelde wat voer het Rode Plein en met name de St Basiliuskathedraal.  Nadat ik vroeg of het waar was dat Ivan de Vierde de ogen van Postnik Jakolev, de architect, had uitgestoken nadat hij erkende nog een mooier gebouw te kunnen. Moest hij wat ongemakkelijk lagen en ontkende dit verhaal, mede omdat Postnik Jakolev later nog andere gebouwen had gebouwd en dat zou moeilijk gaan als je blind bent.      Via het GOEM en het Russisch Historisch Museum kwamen we aan bij een bronzenplaquette wat het middelpunt van Rusland bleek te zijn, althans alle afstanden van en naar Moskou werden op dit punt gebaseerd. Veel toeristen lieten zich er grag op fotograferen en al helemaal als je vergezeld kon worden door een Stalin acteur en een acteur die Lenin voorstelde alleen was Lenin iets te dik. De omgeving in deze hoek van het Rode Plein wordt Kitaj-Gorod genoemd, het eerste wat in mij opkwam was een Russische variant van China Town, helemaal zeker wist hij waar het vandaan kwam maar het had niets met China te maken maar met een oude middeleeuwse vestiging. Naast Kitaj-Gorod  ligt het Bolsoj theater. War de buste van Karl Marx pontificaal voor het theater staat. Na een klein verhaaltje hier over begaven we ons naar Arbat, een beroemde straat in Moskou. Als je van het Bolsoj-theater naar Arbat loopt loop je langs het huis van Arseny Morozov, een villa in Moorse stijl gebouwd aan het eind van de negentiende eeuw. Het verhaal gaat dat na het voltooien van het huis de moeder van Arseny had gezegd dat nu niet alleen zij wist dat hij gek was maar heel Moskou, mede hierdoor werd het huis in de literatuur “het huis van de gek” genoemd en haalde daar de desbetreffende schrijvers voor aan. Nuttige aanvullende informatie voor mensen zonder interesse in literatuur. We liepen Arbat op en neer en kregen veel informatie over de geschiedenis en literaire passages van deze straat en begon me af te vragen wat het nut er van was. Mensen met interesse in Russische literatuur zouden dit weten en de gene die het niet weten er geen interesse in hebben. We namen afscheid in de Aleksander tuinen naast het Kremlin.

IMG_6500

Die middag besloten we het Kremlin van Moskou te bezoeken. Kaartjes konden met weinig moeite bemachtigd worden in een stacaravan vlak bij de Troitskaja toren, welk ook de ingang was voor de toeristen. We namen de meest voordelige optie en gingen alleen voor het buiten terrein van het Kremlin.  Bij de poort in de Troitskaja toren staan stond de erewacht zich hevig verzetten tegen de brandde zon en de aantrekkelijke jonge dames die met hun probeerde te flirten, al dus Russia Today. Het buiten terrein van het Kremlin lijkt vrij toegankelijk te zijn en dus besloot een Spaans stelletje de Troitskaja Ulitsa over te steken naar het Senatskaja Ploetsjad, ver zouden ze niet komen een wan toen ze halverwege de straat waren floot een agent hard genoeg op zijn fluitje om hun terug te dirigeren nar waar ze vandaan kwamen.  Heel veel is er niet te zien op het buiten terrein van het Kremlin, er staan een paar belangrijke kerken en paleizen van waaruit Rusland wordt bestuurd, een soort van Haagse Binnenhof, alleen heeft het Kremlin zo her en der nog een monument wat aan vroegere tijden en rampen doet denken, nou ja, rampen? Eerder een klein beetje onhandigheid. De van de 201 ton zware Tsarenklok is een stuk van 11,5 ton afgebroken tijdens het blussen van de stellage om de klok heen, deze stond in de brand en door het temperatuur verschil is de Tsarenklok gebroken. Naast de Tsarenklok staat de Tsarenkanon, een onhandig groot ogend kanon welk, naar waarschijnlijkheid, is gebouwd om de Russische militaire macht te symboliseren eind 16e eeuw.

IMG_6519

De volgende dag stond in het teken van Parka Pabedy, een park gewijd aan de overwinning op Napoleon in 1812 en het Derde Rijk in 1945. Het ide van het overwinningspark kwam boven in de zestigerjaren. We kwamen boven de grond aan de Kutuzovksie Boulevard, een achtbaansweg met op de middenberm een Triomf boog om Ruslands zegen voer Napoleon te eren, gebouwd in de negentiende eeuw was het niet, tijdens het tijdperk van Stalin was de oorspronkelijke boog verwijderd wegens de herinrichting van Moskou. Deze is van eind jaren zestig. Niet ver van deze Triomf boog ligt het park voor de overwinning en is van verre te  herkennen aan de 141,8 meter hoge obelisk met boven op de beeltenis van de Griekse god voor overwinning Nike. Elke tien centimeter hoogte staat voor één dag van de Tweede Wereld oorlog in Rusland, beneden Sint Joris die de draak dode. In het overwinningspark zijn twee exposities ov de Groot Vaderlandse Oorlog. De binnen- en de buitenexpositie. Van wegen het lekkere weer en de beperkte tijd besloten we alleen naar de buiten expositie te gaan waar diverse tanks, vliegtuigen en ander wapentuig tentoongesteld staat uit de Tweede Wereld Oorlogen en latere periodes.

IMG_6605

Na het overwinningspark besloten we richting het station te gaan waar we de volgende dag onze trein neer Irkoetsk vertrekt. We pakte de metro richting Komsomolskaja waar het Jaroslavstation om de hoek ligt, samen met het Leningrad- en Kazanstation. Het was nog niet heel makkelijk om de juistte uitgang van het ondergrondse knooppunt voor reizigers te vinden, maar met goedgeluk kwamen we aan de verkeerde kant  van de straat uit en konden we aan de hand va onze positie het Jaroslav station bereiken.  De reden om hier heen te gaan was om te kijken of we het konden vinden mocht onze chauffeur morgen niet komen opdagen. Omdat we nu toch op het Jaroslav station zijn konden we net zo goed de tijd gebruiken voor de nodige foto’s van treinen.

IMG_6680

[Wit-Rusland 2012] Euro’s, slechte koffie en vertraging [Minks – Amsterdam]

Sandrvich en de Wosterhouter stapte de nachttrein naar Kiev in, ik zwaaide ze uit en wachtte tot de trein vertrokken was. Nu was ik nog de enige van ons in Minsk maar zou wel het eerst van ons terug zijn in Nederland. Ik pakte de metro terug naar het hostel en haalde onderweg nog de nodige voorraad voor de treinreis van morgen. Omdat in de trein een restauratie ontbrak, naar mijn weten, kocht ik voornamelijk houdbare croissantjes, helaas hadden ze alleen de karamel en aardbeienjam varianten in het schap. Deed er nog wat bronwater, kvas, bier, Belo-Kola, chips, chocoladereep en een paar appels in het mandje. Betaalde, waarschijnlijk voor het laatst, met deze hyperinflatie valuta. Inmiddels waren er andere gasten gearriveerd in het hostel. Via mijn kamergenoot, een diep gelovige Russische jongeman, ontmoete ik de andere gasten, een brandweer commando uit Smolensk. We dronken cognac en ik introduceerde ze met Belo-Kola, tot grote hilariteit van de Russen. Blijkbaar hadden de Russen een kijk op Wit-Rusland alsof het een achterlijk land is die maar wat doet.

IMG_3406

Ruim op tijd was ik in de stationshal van Minsk Passazhirskij, de trein naar Amsterdam stond niet aangekondigd op het centrale bord met vertrekkende treinen, er stond wel een trein naar Praag op. Tijdens het wachten werd ik aangesproken of ik Euro’s wilde wisselen voor Wit-Russische Roebels, een methode dat vaak wordt toegepast om spaargeld veilig te stellen van de hyperinflatie. Helaas voor hem verliet ik Wit-Rusland en kon ik hem niet aan euro’s helpen. De trein naar Amsterdam was nog niet op de vertrekborden verschenen en aan de hand van mijn vervoersbewijs en reservering kon ik niet uitmaken of de trein naar Praag de rijtuigen naar Amsterdam met zich mee droeg. In de hoop dat er personeel rond liep besloot ik een kijkje te nemen op het perron waar de trein naar Praag zou gaan vertrekken. Tussen de (Wit-)Russische gezinnen vond ik een medewerkster van de Wit-Russische Spoorwegen. Met mijn beperkte Russisch vroeg ik of hier ook de trein naar Amsterdam vertrok. “Ja, die wagen nach Amsterdam wird gekoppelt, sobald der Zug aus Moskau arriviert ist.“ Vertaalde een man uit een Russische familie voor mij. Ik had het juiste perron gevonden, nu was het wachten op de trein en legde mijn bagage neer. Na ongeveer een half uur werd er omgeroepen dat de trein elk moment het station binnen kon rijden en een kleine vijf minuten later red een imposant locomotief met rijtuigen in het ‘kleine’ West-Europese profiel het station binnnen. “Ihr wagen komt am spitze des Zuges.” Riep die man mij toe. Ik pakte mijn spullen en liep richting de locomotief, welk werd afgekoppeld. De locomotief was nog niet aan de horizon verschenen toen er twee blauwe rijtuigen mijn kant werden opgedrukt, de Wit-Russische rijtuigen naar Basel SBB en Amsterdam CS. De rijtuigen waren nog niet aangekoppeld terwijl de eerste paspoorten en plaatsbewijzen werden gecontroleerd. Ik haalde mijn plaatsbewijs en paspoort tevoorschijn en kon instappen. Ik kreeg nog de coupé mee en ontdekte dat er al een moeder met dochter in zich in de coupé hadden geïnstalleerd.

IMG_3409

Ik sms’te mijn moeder met dat ik er aan kwam en voer een uur of 30 aan zou komen bij hun thuis. Al snel kwam de vraag of ik Russisch sprak, mijn antwoordt was ontkennend. Engels spraken zij niet maar wel Duits. De moeder vroeg mij of haar dochtertje het bovenste bed kon krijgen, welk ik geboekt had. Normaal vindt ik dat de fijnste plaats omdat het iets knus heeft, je bij je handbagage kan (in het bagagerek) en je geen last hebt van mensen die er ’s nachts uit gaan. Ik had geen moeite met de ruil en kwam er achter dat ik daar maar al te blij mee was. Tot nu toe had ik nooit met echt met (Wit-)Russen gereisd en was niet op de hoogte van dat zij voornamelijk liggend door brachten. We waren Mink nog niet uit en de bedden waren al klaar gemaakt. Gelukkig kon ik mijn bed deels als bank gebruiken en kon zo nog op een West-Europese manier treinreizen.  Voor het eerst kon ik tijd nemen voor het boek wat ik meegebracht had, op de heenweg naar Warschau had ik er al wat in kunnen lezen maar daarna zat er geen schot in de zaak. Ik maakte grote progressie in Jurassic Park van  Michael Crichton. Terwijl de Wit-Russische bossen voorbij schoten. Ondertussen had het meisje vriendjes en vriendinnetjes gemaakt in de andere coupés en werd er op de gang druk gepraat over hun vakantie in (Wit-)Rusland, deels kon ik deze gesprekken volgen omdat ze voor de helft in het Duits werden gevoerd. Toen we Baranovichi uitreden besloot ik maar ens te gaan kijken of er een restauratierijtuig in de trein zat. Met mijn weinige Russisch vroeg ik waar het restauratierijtuig zat en de provodnitsja  wees me vriendelijk de richting. Het restauratierijtuig, eigenlijk een bistro, bevond zich in het treindeel tot Brest. Achter een kleine kioskopening stond een Russische dame koffie te zetten voor een Russische man. Zich fatsoenlijk aangekleed had ze nog niet. De nachtjapon had nog geen plaats gemaakt voor het uniform en de krulspelden zaten nog in het haar. Ik vroeg naar de menukaart en bestelde een zalm sandwich en een bier, ik had immers toch niet veel te doen die dag. De bestelling liep wat moeilijk en de Russische man bood aan om te vertalen, hij sprak immers goed Duits en ging voor zaken naar Berlijn. Wit-Russische Roebels werden niet geaccepteerd, wel Russische Roebels en eventueel Euro’s. Ik kon in Euro’s betalen, welk ongetwijfeld door haar in Roebels werden omgewisseld om haar spaartegoeden te beschermen tegen inflatie. Het lullige was, ik kreeg een kleine zalm sandwich, welk wel oprecht lekker was, en een halve liter blik bier. Dat blikbier stopte ik in mijn tas en begaf me richting mijn rijtuig. Nog een uurtje lezen dan warenw e in Brest en zouden we de grenscontrole krijgen waar een lieftallige grens beambte onze paspoorten verzamelden. De controle op accijns goederen was minimaal . Terwijl mijn paspoort de trein uitwas genomen zette de trein zich alweer in beweging, aangezien niemand in paniek raakte zou het wel zo horen.

IMG_3418

De trein werd een grote loods ingeduwd, nadat we stilstonden werden we weer langszaam naar de uitgang getrokken. Althans zo leek het. De rijtuigen werden gepositioneerd op diverse plaatsen alwaar er diverse arbeiders handelingen verrichten onder aan het rijtuig. Na verloop van tijd werd het hele rijtuig, inclusief passagiers, opgekrikt en kwam boven de draaistellen (wielen) te hangen. Deze werden door arbeiders aan elkaar gekoppeld doormiddel van kettingen om vervolgens onder de rijtuigen vandaan getrokken te worden.  Omdat ik eens eerder bekritiseerd werd op dit proces door treinliefhebbers meld ik er maar ook bij dat niet alleen de draaistellen (wielen) werden vervangen. Ook de koppelingen tussen de rijtuigen werden aangepast voor de verdere reis naar Amsterdam. In Rusland zijn zogenaamde klauw-koppelingen in gebruik terwijl West-Europa de klassieke kettingkoppelingen gebruikt. Een detail, maar het zou ongetwijfeld de moeite zijn om eens een blog te wijden aan de andere spoorbreedte in Rusland enfin. Nadat de koppelingenw aren aangepast en de rijtuigen nog altijd verheven waren in de krikken werden de West-Europese draaistellen onder de rijtuigen door gereden. Door een ingenieus systeem kwamen ze tot stilstand op de juiste positie vervolgensliet men de rijtuigen voorzichtig zakken en werden de draaistellen aan de rijtuigen bevestigd.

Nadat de rijtuigen op de draaistellen stonden werden we weer één voor één naar achteren geduwd en werd de trein weer compleet gemaakt. Omdat de rijtuigen verdeeld stonden over drie sporen nam dit proces de nodige tijd in beslag.  Nadat de trein compleet was werden we naar het perron geduwd waar we werden opgewacht door de grensbeambten en we kregen netjes onze paspoorten terug. Nadat de beambten het perron hadden verlaten konden de reizigers vanuit Brest de trein bestijgen en werd er koers gezet naar het Poolse grensdorp Terespol. Aldaar stond de trein een ruim uur in de namiddag zon.  Gek genoeg was de controle minder streng en strikt als ik had verwacht voor Fort Europa. (Wit-)Russen werden wel extra gecontroleerd maar met een EU paspoort waren ze snel klaar, tevens ook geen vooroordelen over goedkope alcohol en tabak. Ik heb geen idee of Terespol een opstap station was voor deze trein, niet dat er iemand nog bij gekund had want de rijtuigen waren compleet volgeboekt en ik prijsde mij gelukkig dat ik mijn plaatsbewijzen vooraf geregeld had bij Treinreiswinkel.

IMG_3421

Om 17:18 arriveerden we in Warschau Oost, Warszawa Wschodnia, en Krasnapolsky stond al op met perron te wachten. Ik pakte het portret van Loekasjenko welk ik voor hem had aangeschaft en begaf me naar de deur de provodnitsja deelde nog mee hoelang de trein hier stond en Krasnapolsky antwoorde dat het goed kwam. Om nou 3200 Wit-Russische roebels te betalen was ook weer zo iets, en het bedrag in eurocenten is verwaarloosbaar. en daarom besloot Krasnapolsky mij te trakteren op een koffie. Maar voordat we koffie gingen halen attendeerde hij me er op dat er een goed gerecht geserveerd werd in de Bar Wars (Restauratie uitbater bij de Poolse Spoorwegen). Omdat er geen pinautomaten in het station te vinden waren leende hij me de nodige złoty’s. We haalden koffie en ontdekten dat de treindelen al gesorteerd ware over de diverse treinen nar Europa en dus konden we van perron wisselen. We dronken daar de koffie op, op is een groot word want de koffie werd cadeau gedaan aan het ballastbed en de bekertjes netjes in de vuilnisbak gedeponeerd. Ik maakte nog wat foto’s van de locomotieven alvorens we afscheid namen in ik weer in het rijtuig stapte.  Toen Warschau was ingeruild voor de Poolse weilanden en akkers besloot ik maar om dat gerecht te proberen in de Bar Wars. Het smaakte nog goed ook en was een combinatie van pasta en een schnitzel. Na de maaltijd genuttigd te hebben dronk ik nog een bier terwijl de trein door Polen voortbewoog. Het reizen in een restauratierijtuig is toch één van de grootste genoegen in het leven. Lekker eten terwijl het landschap voorbij glijd, het geluid en de geuren uit de keuken, de obers die heen en weer lopen en vooral voor deze obers heb ik meer respect dan de obers in eens tenen restaurant. Het blijft mij verwonderen hoe zij moeiteloos de gerechten en dranken serveren in een wiebelende trein. Na de maaltijd en het biertje begaf ik mij richting het rijtuig en bleef daar voor de rest van de rit. Kocht een biertje bij de provodnitsja wat me 20.000 Wit-Russische roebel koste, ik telde zorgvuldig de biljetten uit toen ze mij duidelijk maakte dat twee Euro ook volstond en kon ze met mijn twee Euro weer 20.000 Wit-Russische roebel veiligstellen voor inflatie.

IMG_3424

Om 04:00 in de morgen werd er op de deur geklopt en de dienstdoende provodnitsja kondigde aan dat we vlak bij Hamm waren. Mijn coupé genoten stonden op, pakte hun bagage en zeiden gedag. Ik had het idee dat in Hamm het hele rijtuig leeg liep gezien de drukte op de gang. De trein ging verder nar Dortmund en via Wuppertal richting Keulen. De trein komt rond 06:15 aan op het Hauptbahhof van Keulen en het is altijd een genoegen om naar de wachtende forens te kijken terwijl jij lekker in bed ligt en je nog een aantal keer kan omdraaien, uiteraard herhaalde ik dit in Düsseldorf en Duisburg en gezien de tijd waren er meerdere chagrijnige forensen op de perrons te bekennen.  Ik bleef in bed liggen tot Breukelen en negeerde de locomotief wissel in Emmerich en niet veel later werd ik uit mijn slaap wakker geschud door een noodremming van de trein. Het Wit-Russische rijtuig kwam tot stilstand op een overweg in Zevenaar. Het vermoeden kwam bij mij op dat er een aanrijding met een persoon had plaatsgevonden. Verschillende mensen liepen richting de voorkant van de trein mar informatie had de provodnitsja niet, gelukkig kon ik iemand van de Deutsche Bahn aanspreken terwijl zij langs liep. Met een zucht antwoorde ze dat we een hond hadden overreden.  De zaak was dus danig niet ernstig en na een uur of anderhalf konden we verder richting Arnhem. Ik zou pas bij Breukelen door de provodnitsja worden opgemerkt terwijl zij het rijtuig aan het stofzuigen was. Ze excuseerde zich en bracht mij mijn vervoersbewijzen, plaatsbewijs hadden zij nodig voor de administratie van de Wit-Russische Spoorwegen. Op Amsterdam Centraal namen we afscheid en wachtte ik nog tot de trein het station had verlaten voordat ik mijn reis richting Friesland vervolgde.

IMG_3427
IMG_3429